Heb u ooit een munt gezien die gemaakt is van totaal blank, ongemarkeerd metaal? Alle munten beginnen zo, maar op een gegeven moment worden de meeste gestempeld of gemerkt door een koning, een keizer of een natie. Eenmaal gestempeld, zijn deze metalen schijven plotseling veranderd in geld.

Wat is hier aan de hand? De waarde van metalen munten heeft weinig te maken met de waarde van het metaal in de munt zelf – het kost in de Verenigde Staten ongeveer twee pennies om een penny te maken.¹ Maar door er een nummer op te stempelen, kan de regering precies bepalen hoeveel het waard is. Dit systeem, waarbij geld waardevol is alleen omdat de regering zegt dat het dat is, wordt fiatgeld genoemd. Tegenwoordig is ons geld niet iets dat van nature nuttig is, zoals goud, zout of sigaretten. Hoewel dit soort valuta, bestaande uit voorwerpen die op zichzelf nuttig zijn, goederengeld worden genoemd, in het verleden zijn gebruikt, is tegenwoordig bijna al ons geld iets dat anders nutteloos zou zijn.

We geven geld waarde door ermee in te stemmen het te gebruiken en het als waardevol te behandelen. Anders zou het gewoon metaal, papier, en nummers op een pagina zijn. Zolang iedereen meespeelt, wordt geld als waardevol beschouwd, en kan het regelmatig worden gebruikt om dingen te kopen en te verkopen. Daarom kan van een biljet van 100 dollar worden gezegd dat het 100 dollar waard is; omdat we allemaal de kleine lettertjes geloven die zeggen dat het zo is. Dit betekent dat de waarde van fiatgeld in de eerste plaats voortkomt uit het vertrouwen dat we hebben in de instellingen die het uitgeven en in stand houden. Wanneer dat vertrouwen wegvalt, kunnen de gevolgen dramatisch zijn, omdat geld dan snel zijn waarde verliest – dit (behoorlijk enge) proces wordt hyperinflatie genoemd.

Munten en papieren biljetten zijn echter maar één vorm van geld, dat chartaal geld wordt genoemd. Als u nadenkt over hoeveel geld u hebt, telt u waarschijnlijk ook het spaargeld mee dat u op de bank hebt gezet. Als u die hebt, telt u misschien zelfs de financiële activa mee die u bezit, zoals aandelen of obligaties.

Hoe trekken we grenzen rond wat als geld telt en wat niet? Zoals u zich kunt voorstellen, is dit een lastige vraag, en economen hebben meerdere definities van geld bedacht die verschillende dingen omvatten. Dit wordt erg belangrijk als je probeert te begrijpen hoe geld wordt gecreëerd, omdat fysiek geld maar een verrassend klein deel uitmaakt van de totale geldhoeveelheid.