3. Dyskusja

Wzdęcie jako objaw i rozdęcie brzucha jako objaw są częstymi dolegliwościami czynnościowymi i stanowią wyzwanie dla skutecznego postępowania. Przyczyny rozdęcia brzucha są związane ze zwiększeniem objętości wewnątrzbrzusznej: wodobrzusze, obrzęk jelit, krwiak, rozdęcie jelit lub niedrożność jelit. Wzdęcia i rozdęcie mogą powodować znaczny niepokój. Wzdęcia i rozdęcie brzucha mogą być wywołane przez różne mechanizmy, czasami występują jednocześnie u tej samej osoby. Rozpoznanie dominującego mechanizmu (mechanizmów) działania u danego pacjenta może pomóc w zaplanowaniu skutecznego leczenia. Aby uniknąć nieszczęśliwych wypadków, zawsze w pierwszej kolejności należy brać pod uwagę organiczne wzdęcia i rozdęcia i odpowiednio je oceniać. Idealnym rozwiązaniem jest postępowanie w przypadku wzdęć i rozdęcia oparte na mechanizmie działania, ale wyjaśnienie kluczowych mechanizmów operacyjnych u poszczególnych pacjentów nie zawsze jest wykonalne. Pewne wskazówki można uzyskać dzięki szczegółowemu wywiadowi dietetycznemu, ocenie częstotliwości wypróżnień i konsystencji stolca, a także dzięki specjalnym technikom obrazowania służącym do pomiaru kształtu brzucha podczas epizodów wzdęcia. W ciężkich, przedłużających się przypadkach właściwe może być skierowanie pacjenta do wyspecjalizowanego ośrodka, gdzie można zmierzyć motorykę, wrażliwość trzewną i aktywność mięśni brzucha w odpowiedzi na bodźce wewnątrzjelitowe. W opisywanym przypadku nie występowały nudności, wymioty ani biegunka, defekacja i wypróżnienia były prawidłowe, tomografia komputerowa (CT) jamy brzusznej i miednicy nie wykazała obecności płynu w jamie brzusznej, obrzęku trzustki, obrzęku jelit, krwiaka, rozdęcia jelit ani niedrożności jelit. Rozdęcie brzucha u tego pacjenta nie mogło być wyjaśnione przez zwykłe przyczyny, co doprowadziło nas do podejrzenia zapalenia trzustki.

Roczna częstość występowania ostrego zapalenia trzustki waha się od 13 do 45 na 100,000 osób, a częstość występowania wzrasta na całym świecie. Ostre zapalenie trzustki należy do najczęstszych schorzeń przewodu pokarmowego wymagających ostrej hospitalizacji. Kamienie żółciowe i/lub osad żółciowy są najczęstszą (około 40%-50%) przyczyną ostrego zapalenia trzustki, alkohol (około 20%) jest drugą co do częstości przyczyną ostrego zapalenia trzustki, natomiast do rzadszych przyczyn ostrego zapalenia trzustki należą: przyjmowanie leków, endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna, hiperkalcemia, hipertriglicerydemia, zabiegi chirurgiczne i urazy.

Klinicyści są zainteresowani potwierdzeniem rozpoznania ostrego zapalenia trzustki i wykluczeniem rozpoznań różnicowych. Zgodnie ze zmienioną klasyfikacją z Atlanty ostre zapalenie trzustki można rozpoznać, jeżeli spełnione są co najmniej 2 z 3 następujących kryteriów: ból brzucha (ostry początek uporczywego i silnego bólu w nadbrzuszu, często promieniującego do pleców); aktywność lipazy (lub amylazy) w surowicy krwi co najmniej 3-krotnie przekraczająca górną granicę normy; lub charakterystyczne cechy ostrego zapalenia trzustki w tomografii komputerowej z wzmocnieniem kontrastowym, rzadziej w rezonansie magnetycznym lub ultrasonografii przezbrzusznej. Co ważne, stężenie enzymów trzustkowych przy przyjęciu nie jest związane z ciężkością choroby. Choroba może być poważna, a nawet śmiertelna, mimo niewielkiego podwyższenia enzymów (<3-krotność normy), dlatego diagnostyka obrazowa jest niezbędna u pacjentów bez lub z niewielkim podwyższeniem enzymów. W opisywanym przypadku z rozdęciem brzucha enzymy były prawidłowe, co budzi kliniczne wątpliwości co do rozpoznania ostrego zapalenia trzustki. W takich przypadkach należy wcześnie wykonać tomografię komputerową i wykluczyć inne zagrażające życiu schorzenia. Tomografia komputerowa (CT) jamy brzusznej i miednicy nie wykazała obecności płynu w jamie brzusznej, nie stwierdzono obrzęku trzustki ani poszerzenia przewodu pokarmowego w tym przypadku.

Ostre zapalenie trzustki wywołuje zespół miejscowej i ogólnoustrojowej reakcji zapalnej. Chociaż u większości pacjentów przebieg choroby jest łagodny, u około 20% rozwinie się umiarkowane lub ciężkie zapalenie trzustki, z martwicą tkanki (około)trzustkowej i/lub niewydolnością (wielo)narządową. Pacjenci z łagodnym ostrym zapaleniem trzustki (bez niewydolności narządowej, powikłań ogólnoustrojowych lub miejscowych) zwykle nie wymagają obrazowania trzustki i często są wypisywani w ciągu 3-7 dni od początku choroby. Opieka wspomagająca z zastosowaniem dożylnego nawadniania płynami jest podstawą leczenia ostrego zapalenia trzustki w ciągu pierwszych 12-24 godzin. W celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności związanej z ostrym zapaleniem trzustki konieczna jest wczesna resuscytacja płynowa, aby wyrównać niedobór płynów wewnątrznaczyniowych. Pacjentka została wypisana w siódmej dobie od przyjęcia. W 3-miesięcznej obserwacji nie stwierdzono nawrotu zapalenia trzustki. Nie są nam znane podobne opisy przypadków/badania.