Jedwabny Szlak jest najdłuższym na świecie i historycznie najważniejszym lądowym szlakiem handlowym. Handel rozpoczął się tysiące lat temu, ponieważ handlarze odkryli, że przewożenie produktów jest opłacalne, a jedwab był jednym z głównych przedmiotów handlu.

Dzięki handlowi i podróżom wzdłuż drogi, kultury w całej Eurazji rozwinęły się gospodarczo, technologicznie i kulturowo, a religie i idee rozprzestrzeniły się na wschód i zachód. Imperia Han, Tang i Yuan szczególnie dobrze prosperowały dzięki handlowi, ale w innych epokach handel został wstrzymany z różnych powodów.

Dlaczego handel na Jedwabnym Szlaku się rozpoczął

Region Chin był odizolowany od cywilizacji Zachodu przez najwyższe góry świata, jedne z największych i najsurowszych pustyń oraz duże odległości. Pomiędzy nimi koczownicy najeżdżali podróżników i handlarzy.

Jednakże ludzie z dynastii Shang (1600-1046 p.n.e.), Zhou i Han opanowali wytwarzanie kilku rodzajów produktów, które były ważne i wyjątkowe, takich jak jedwab, porcelana i papier, i były one bardzo cenione na Zachodzie.

Ale aby dotrzeć na Zachód, istniały tylko dwie drogi lądowe. Podróże morskie były jeszcze zbyt prymitywne. Jeden szlak lądowy przechodził przez korytarz Gansu, rozciągał się na zachód do Xinjiang, a następnie rozdzielał się na kilka tras. Ten szlak nazywany jest Jedwabnym Szlakiem. Inny zwany Herbacianym Szlakiem Konnym zaczynał się od Yunnanu i Syczuanu i przecinał Tybet.

Produkty takie jak jedwab były bardzo cenne dla tych w Azji Środkowej i tak daleko jak Europa. Płacili metalami szlachetnymi, skórami zwierzęcymi i niektórymi własnymi wyrobami, takimi jak wyroby wełniane, dywany i wyroby szklane, które były cenione na Wschodzie.

• Check China Silk Road Tours.
• Zobacz więcej na temat What Was Traded on China’s Silk Road and Why poniżej.

Prehistoryczne początki Jedwabnego Szlaku (ok. 5000-1300 p.n.e.)

Handel prehistoryczny i podróże po Eurazji są mało znane, ale istnieją dowody na handel i podróże do Xinjiang nawet 4000 lat temu. W królestwie Shang (1600-1046 p.n.e.), jadeit był wysoko ceniony, a oni importowali jadeit z obszaru Xinjiang.

W 1. tysiącleciu p.n.e. ludzie przewozili jedwab na Syberię przez korytarz Gansu nad północną odnogą Jedwabnego Szlaku. Jedwab został znaleziony w grobowcu w Egipcie, który datuje się na około 1070 r. p.n.e., co sugeruje, że nawet w tak wczesnym okresie jedwab był przedmiotem handlu w całej Eurazji.

Dynastia Zhou (1045-221 r. p.n.e.): Wczesny handel Jedwabnym Szlakiem

Wiadomo, że do około 600 r. p.n.e. złoto, jadeit i jedwab były przedmiotem handlu między Europą i Azją Zachodnią a rozwiniętymi państwami dynastii Zhou (1045-221 p.n.e.). Jedwab znaleziono w grobowcu z VI w. w Niemczech.

Około 300 r. p.n.e. cywilizacje aktywne w handlu na Jedwabnym Szlaku obejmowały starożytną Grecję, Persję, Yuezhi i państwo Qin, które kontrolowało wschodnią część Korytarza Hexi (lub Korytarza Gansu w prowincji Gansu). Korytarz ten jest ogromną bardzo długą doliną, która rozciąga się od Luoyang do Xinjiang.

Sogdyjscy kupcy (200 BC-1000 AD): Ważni pośrednicy

Aby dotrzeć do zachodniej Azji i Europy, produkty były transportowane przez sogdyjskie terytoria na zachód od Xinjiang we współczesnym Uzbekistanie i Tadżykistanie, a od II wieku p.n.e. do X wieku Sogdyjczycy zdominowali handel Jedwabnego Szlaku.

Byli oni najbardziej znaczącymi kupcami i pośrednikami Jedwabnego Szlaku przez ponad 1000 lat. Stworzyli sieć handlową o długości 1500 mil z Sogdii do imperiów chińskich. Wspólnym lingua franca szlaku handlowego był język sogdyjski. Wiele sogdyjskich dokumentów odkryto w Turpan.

Imperium Han (206 p.n.e.-20 n.e.): Trade Developed

Silk Road handel rozpoczęty w wielkiej modzie przez misję pracy Zhang Qian (200-114 BC). Pierwotnie ludzie w Imperium Han (206 BC-220 AD) handlowali jedwabiem w ramach imperium od wnętrza do zachodnich granic, ale handel wewnętrzny został sparaliżowany przez ataki małych plemion koczowniczych na karawany handlowe.

Aby chronić wewnętrzne szlaki handlowe, dwór Han wysłał generała Zhang Qian (200-114 p.n.e.) jako wysłannika, aby nawiązał stosunki z państwami Azji Środkowej i odnalazł ich dawnych sprzymierzeńców, lud Yuezhi, który opuścił Xinjiang i korytarz Gansu po tym, jak został pokonany przez Xiongnu w 176 r. p.n.e.

Startując z Chang’an (dzisiejszego Xi’an), stolicy Zachodniej Dynastii Han (206 p.n.e.-9 n.e.), i przemierzając rozległe Regiony Zachodnie, Zhang dotarł do ważnych małych królestw Loulan, Qiuzi i Yutian i nawiązał z nimi stosunki handlowe.

Loulan, Qiuzi i Yutian zostały później opuszczone z nieznanych powodów, ale podróżnicy mogą dziś nadal oglądać ruiny tych trzech niegdyś kwitnących miast.

• Loulan, na zachodnim brzegu jeziora Lop Nur, około 200 km (120 mi) na południe od Urumqi został następnie pokryty pustynią.
• Qiuzi był w obecnym powiecie Kuche prefektury Aksu, około 400 km (250 mi) na południowy zachód od Urumqi.
• Yutian jest obecnie nazywany Hetian. Jest to małe miasto prefekturalne na południowo-zachodnim skraju Pustyni Taklamakan około 1000 km (600 mi) na południowy zachód od Urumqi.

Oficerowie Zhanga udali się jeszcze dalej w głąb Azji Środkowej. Dotarł do Sogdii i był zaskoczony, że Yuezhi zasiedlili region Doliny Fergany i mieli wysoki poziom cywilizacji, rzemiosła i bogactwa. Mieszczanie prowadzili bogatą sieć handlową z Indiami, Bliskim Wschodem, Środkowym Wschodem i krajami starożytnego świata.

Kiedy Zhang Qian wrócił do Chin, opowiedział cesarzowi o bogatych krajach leżących na zachodzie i opisał duże i szybkie „skrzydlate konie”, które były lepsze niż rasy w cesarstwie. Cesarz chciał tych koni użyć w swoich wojnach przeciwko Xiongnu i innym plemionom, więc wkrótce ambasady handlowe zostały wysłane do Azji Środkowej, aby zdobyć te konie. Wśród darów, które wysyłali był jedwab, który był wysoko ceniony za swoje piękno i nowość. Tak więc handel Jedwabnym Szlakiem rozpoczął się w wielkim stylu.

Kraje, które odwiedził Zhang i jego delegacja, wysłały swoich wysłanników do Chang’an, a kupcy zaczęli przemierzać szlaki handlowe, by przewozić jedwab i ceramikę do innych części świata. Han importowali rzymskie wyroby szklane i złoto, srebrne wyroby z Persji oraz dużo srebra, złota i kamieni szlachetnych z krajów Azji Środkowej, wśród wielu innych importów.

Okres Trzech Królestw (220-581): Handel ustał

Po upadku imperium Han w roku 220, od 220 do 581, region został podzielony na trzy duże wojujące państwa. W tym samym czasie, w latach 200-tych, ataki barbarzyńców na Imperium Rzymskie wzrosły, a to jeszcze bardziej utrudniło handel z Europą.

W latach 200-tych Hunowie zaatakowali państwa na zachód od Imperium Rzymskiego, a te działania wojenne zmniejszyły handel w Azji Środkowej. Około 400 r. n.e. Imperium Rzymskie upadło. Z tych i innych powodów nastąpił spadek handlu przez korytarz Gansu na zachód aż do czasów imperium Tang.

Dynastia Tang (618-917): Trade Flourished

W czasach wczesnej dynastii Tang (618-917), szlak Jedwabnego Szlaku w Xinjiangu był kontrolowany przez plemiona turkijskie. Sprzymierzyły się one z małymi państwami w Xinjiang przeciwko Tangowi.

Dynastia Tang podbiła później plemiona turkijskie, ponownie otworzyła szlak i promowała handel. Handel z Zachodem rozkwitł.

Sogdyjczycy odegrali ważną rolę w handlu dynastii Tang i zyskali szczególne znaczenie w wojsku i rządzie na dworze dynastii Tang (618-907 n.e.). Sogdyjscy kupcy i dyplomaci podróżowali aż na zachód do Cesarstwa Bizantyjskiego i stworzyli sieć handlową, która rozciągała się na około 1500 kilometrów od Sogdiany do terytorium Tang.

Słynny mnich Xuanzang (602-664) podróżował Jedwabnym Szlakiem w tym okresie. Rozpoczął swoją podróż z Chang’an (dzisiejsze Xi’an), przeszedł przez Korytarz Hexi (obszar na zachód od Żółtej Rzeki), Hami (region Xinjiang) i Turpan i kontynuował na zachód do Indii.

W tym czasie powszechnie uważano, że ludzie w tych państwach są brutalni i dzicy, a Xuanzang był zaskoczony ciepłym przyjęciem, jakie otrzymał po drodze. Jego raport przyczynił się do poprawy stosunków rządu Tang z tymi plemionami i królestwami.

Jednakże do 760 r. n.e. rząd Tang stracił kontrolę nad Zachodnim Regionem i handel na Jedwabnym Szlaku ustał.

Cesarstwo Songów (960-1279): Trade Ceased Once Again

Cesarstwo Tang zakończyło działalność w 907 r., po czym nastąpiło kilka dekad wojen, aż do powstania Cesarstwa Song. Imperium Song było potężne, ale nie miało kontroli nad korytarzem Gansu.

Zachodnie Xia było królestwem na północnym zachodzie, które kontrolowało dostęp do strategicznego korytarza Gansu. Dynastia Song uważała, że jeśli uda im się odzyskać ziemie Zachodniej Xia, być może uda im się przywrócić lukratywny handel Jedwabnym Szlakiem, z którego korzystały dynastie Han i Tang. Próbowali podbić kraj, ale nie mogli.

Wtedy, w 1127 roku, sąd Song został zmuszony na południe od rzeki Jangcy, a pozostałe południowe imperium Song było jeszcze dalej od trasy Jedwabnego Szlaku. Następnie w 1200 roku zaatakowali je Mongołowie.

Jednakże, gdy Imperium Mongołów rozszerzyło się w Azji Środkowej i Europie przed upadkiem Południowego Imperium Song, promowali oni i chronili handel na zachodnich szlakach Jedwabnego Szlaku.

Dynastia Yuan (1271-1368): Trade Reached Its Zenith

Trade on the Silk Road revived and reached its zenith during the Yuan Dynasty (1271-1368), when the Mongols promoted trade in their huge empire that stretched across Eurasia. Czyngis-chan podbił wszystkie małe państwa, zjednoczył Chiny i zbudował wielkie imperium pod swoimi rządami.

Marco Polo (1254-1324) podróżował wzdłuż Jedwabnego Szlaku, odwiedzając stolicę Yuan, Dadu (dzisiejszy Pekin). W swojej słynnej książce o Orientu, wspomina o specjalnym paszporcie w formie deski. Został on wydany przez rząd Yuan kupcom w celu ochrony ich handlu i swobodnego przemieszczania się w kraju.

Inne preferencyjne traktowanie zostało również przyznane kupcom, a handel kwitł. Jedwab był wymieniany na leki, perfumy, niewolników i kamienie szlachetne.

Dlaczego chiński handel na Jedwabnym Szlaku zakończył się

Do 1500 roku europejskie statki handlowe regularnie pływały po wodach przybrzeżnych Imperium Ming, a ponieważ podróżowanie drogą morską stało się łatwiejsze i bardziej popularne, handel wzdłuż Jedwabnego Szlaku podupadł. W tym samym czasie, stało się trudniejsze podróżowanie lądem. Transport statkiem był szybszy i bardziej ekonomiczny.

Podbój Cesarstwa Bizancjum i kontrola Osmanów w zachodniej Azji utrzymywała Europę i imperia Ming i Qing oddzielone od Zachodu, a podróże lądowe stały się niebezpieczne. Podczas gdy handel jedwabiem i futrami z Rosjanami na północ od oryginalnego Jedwabnego Szlaku trwał nadal, pod koniec XIV wieku handel i podróże wzdłuż szlaku znacznie się zmniejszyły.

W 1400 roku polityka dworu Ming przesunęła się w kierunku izolacjonizmu. Zatrzymali oni handel na Jedwabnym Szlaku. Ponadto, nie było mniej popytu na jedwab i porcelanę na Zachodzie, ponieważ produkowali własne. W 1100 roku Włosi zaczęli produkować jedwab i tkaniny, a w 1400 roku Lyon był głównym ośrodkiem produkcji jedwabiu dla rynku europejskiego. Do XVII wieku Europejczycy produkowali również porcelanę i częściowo zaspokajali popyt wewnętrzny.

Po tym wydarzeniu niektóre szlaki Jedwabnego Szlaku Azji Środkowej, zwłaszcza te w wysokogórskich rejonach Tadżykistanu, Afganistanu, Chin, Pakistanu i Indii, były nadal wykorzystywane aż do początku XX wieku.

Krótkie odrodzenie podczas japońskiego ataku (1937-1945)

Japoński atak na Chiny wymusił odrodzenie szlaku lądowego do Europy. Do 1939 r. Japończycy kontrolowali chińskie wody przybrzeżne, a rząd Kuomintangu zwrócił się do ZSRR o budowę drogi samochodowej, która częściowo pokrywała się z północną trasą Jedwabnego Szlaku. Droga ta miała około 3000 kilometrów od Kolei Turkiestańsko-Syberyjskiej (Turk-Sib) do Lanzhou.

W 1940 roku Wielka Brytania zamknęła Drogę Birmańską dla Chin na życzenie Japonii, a sowiecki Jedwabny Szlak stał się jedyną drogą, dzięki której Chiny mogły otrzymywać pomoc z zewnątrz. Od 1937 do 1941 r. Sowieci dostarczali uzbrojenie, które pomogło przetrwać armii Kuomingtang i komunistycznej. Po 1945 r. ożywił się handel morski, a w transporcie towarów pomagały również samoloty.

Kilka tras Jedwabnego Szlaku (ok. 1300 p.n.e.-1400 n.e.)

Nie jest to właściwie jedna droga…. Jedwabny Szlak to tak naprawdę zbiorcza nazwa nadana kilku starożytnym lądowym szlakom handlowym, które łączyły Chiny, Azję Środkową, Bliski Wschód i Europę. Handel Jedwabnego Szlaku z Chinami przechodził przez Xinjiang.

Długie i kręte trasy w północnych Chinach podążały Korytarzem Gansu, ogromną doliną, która ma 1000 kilometrów długości przez prowincję Gansu. Wschodni koniec doliny otwierał się w Lanzhou, a jej zachodni koniec w pobliżu Dunhuang.

Trasy zaczynały się w starych stolicach Luoyang i Xi’an, przekraczały Żółtą Rzekę w Lanzhou, a następnie podążały Korytarzem Gansu do Xinjiang. W Dunhuang szlak rozdzielał się na trzy części: najbardziej wysunięta na północ gałąź przecinała północ wokół gór Tianshan, a dwie pozostałe przecinały na północ i południe Pustynię Taklamakan lub Kotlinę Tarim.

Południowy Jedwabny Szlak lub Herbaciany Szlak Konny (700-1930)

Jednakże imperia dynastii Ming i Qing kontynuowały handel jedwabiem, a zwłaszcza herbatą, z Tybetem i południową Azją za pośrednictwem bardzo starych szlaków handlowych Tea Horse Road (Chama w języku chińskim). Ten szlak handlowy nazywany jest również „Południowym Jedwabnym Szlakiem”.”

Yunnan i Syczuan były wielkimi eksporterami herbaty przez ponad tysiąc lat do Imperium Tybetańskiego. W zamian Tybetańczycy eksportowali konie i różne produkty.

Jednakże w czasach nowożytnych handel morski i dostępność indyjskiej i cejlońskiej herbaty sprawiły, że szlak handlowy Herbacianych Koni stał się przestarzały.

Morski Jedwabny Szlak (1112 p.n.e.-1912)

Morski Jedwabny Szlak zyskał na znaczeniu od czasów dynastii Qin (221-206 p.n.e.). Ze względu na arabskie podboje i wojny na Zachodzie, handel morski wzrósł w epoce Tang. Wraz z mongolską inwazją na Azję Środkową, handel morski osiągnął szczyt w czasach dynastii Song (960-1279), a dżonki handlowe Song kontrolowały większość handlu.

Potem handel morski ponownie spadł w epoce Ming (1368-1912) z powodu imperialnie nałożonych zakazów handlu morskiego. Podczas dynastii Qing, wypełnienie próżni, Europejczycy przejęli szlaki handlowe i ich statki promowane większość produktów.

Nowy Jedwabny Szlak (21st Century)

Handel Jedwabny Szlak jest ożywienie w części z powodu poprawy technologii transportu lądowego. Rząd chiński mówi o budowie autostrad i linii kolejowych, które mają połączyć Chiny i Europę w ramach Inicjatywy Pasa i Drogi (BRI). Byłyby one po starych tras i korzystać z przełęczy górskich, takich jak Korytarz Gansu aż do Aten.

Jednak nie wiele praktycznie został zbudowany jeszcze. Istnieje linia kolejowa między Lanzhou i Urumqi, ale nie ma jeszcze jednej na zachód od Urumqi.

Turystyka Jedwabnego Szlaku

Częściowo ze względu na ostatnie wiadomości o zainteresowaniu chińskiego rządu w ożywieniu handlu Jedwabnym Szlakiem, istnieje zwiększone zainteresowanie zwiedzaniem głównych miejsc starożytnych szlaków handlowych nie tylko w Chinach, ale na zachód. Niektórzy ludzie cieszą się zwiedzanie starych szlaków handlowych rozciągających się na zachód od Grecji do Azji Środkowej.

W obrębie Chin, istnieje wiele miejsc do zbadania. Zobacz Top Things to Do Along the Silk Road.

Explore the Silk Road with China Highlights

Dzisiaj Jedwabny Szlak wciąż opowiada wiele historii o czasach starożytnych i wymianie kultur. Wybierz się na wycieczkę, aby odkryć historię i kulturę Jedwabnego Szlaku. Prosimy o zapoznanie się z naszymi popularnymi wycieczkami po Jedwabnym Szlaku poniżej w poszukiwaniu inspiracji:

• Xi’an Silk Road Adventure – 11-Day Xian, Dunhuang, Turpan, Urumqi and Kashgar Tour
• More Silk Road Tours.

Nie jesteś zainteresowany powyższymi wycieczkami? Możesz po prostu powiedzieć nam o swoich zainteresowaniach i wymaganiach, a my stworzymy dla Ciebie Silk Road Tour.

• Dlaczego Chiński Jedwabny Szlak jest tak ważny – 10 powodów, które zmieniły świat
• Co było przedmiotem handlu na Chińskim Jedwabnym Szlaku i dlaczego
• Starożytna mapa Jedwabnego Szlaku
• Historia Herbacianego Szlaku
• Historia Chin: Dynastie/Ery Podsumowanie, Oś czasu

.