by Lorraine Murray

Wiewiórka jest jednym z najbardziej znanych dzikich zwierząt, tak bardzo, że wielu ludzi nawet nie myśli o nich jako o „dzikich”. W obszarach miejskich i podmiejskich wiewiórki są często przyzwyczajone do towarzystwa ludzi na tyle, że podskakują do nich i proszą o datki na jedzenie.

Na całym świecie istnieje około 50 rodzajów i 265 gatunków tych gryzoni. Wspólna nazwa „wiewiórka” pochodzi od greckiego skiouros, co oznacza „ogon w cieniu”, który opisuje jedną z najbardziej rzucających się w oczy i rozpoznawalnych cech tych małych ssaków. Zajmują one szereg nisz ekologicznych na całym świecie, praktycznie wszędzie tam, gdzie występuje roślinność. Rodzina wiewiórek obejmuje wiewiórki ziemne, wiewiórki, świstaki, pieski preriowe i wiewiórki latające, ale dla większości ludzi wiewiórka odnosi się do 122 gatunków wiewiórek nadrzewnych, które należą do 22 rodzajów podrodziny Sciurinae. Miękkie, gęste futro wiewiórek jest umiarkowanie długie u większości gatunków, ale u niektórych może być bardzo długie i niemal kudłate. Kolor jest niezwykle zmienny. Niektóre gatunki są gładkie, pokryte jednym lub dwoma jednolitymi odcieniami brązu lub szarości.

W Wielkiej Brytanii i całej Europie, dwa rodzaje wiewiórek nadrzewnych są obecnie zamknięte w nierównej walce o dominację: wiewiórka szara wschodnia (Sciurus carolinensis), imigrant z Ameryki Północnej – która, gdziekolwiek się udaje, wydaje się być albo kochana jako małe, słodkie, futrzane stworzenie, albo lekceważona jako irytujący gryzoń („szczur z puszystym ogonem”) – i rodzima północnoeuropejska wiewiórka ruda (S. vulgaris). Europejską lub euroazjatycką wiewiórkę rudą należy odróżnić od amerykańskiej wiewiórki o tej samej nazwie, która jest innym gatunkiem. Jedną z cech wyróżniających małe czerwone wiewiórki Europy jest jego kępki uszu.

W smutno ironiczny historyczny zwrot z amerykańskiej historii kolonialnej, to teraz partyzanci Wielkiej Brytanii „redcoats”, którzy obawiają się transatlantyckich najeźdźców. Wiewiórka ruda ma duży zasięg występowania, który rozciąga się od Europy Zachodniej (w tym Irlandii, Wielkiej Brytanii i Europy kontynentalnej) przez Rosję i północne Chiny po wybrzeże Pacyfiku. Niestety, wiewiórka szara została bezmyślnie wprowadzona do Anglii pod koniec XIX wieku i bardzo się rozprzestrzeniła. Szara wiewiórka zadomowiła się w niszy ekologicznej wiewiórki rudej, gdzie udowodniła, że jest dla niej konkurencją. Ich przewagi konkurencyjne są liczne. Są znacznie większe, a przez to mniej narażone na ataki drapieżników. Jedzą więcej i rozmnażają się w większym stopniu, zakłócając równowagę ekologiczną, do której wiewiórki rude są przystosowane. Ponadto, szaraki niszczą lasy, uszkadzając korę drzew, a także przenoszą wirus (parapox virus), który jest śmiertelny dla rudych wiewiórek, ale rzadko zabija szare. Inwazja amerykańskich wiewiórek została opisana jako „nieustępliwa.”

To smutny stan rzeczy dla rudych wiewiórek, ale mają one wielu partyzantów pracujących, aby spróbować je zachować: lokalne grupy, zarejestrowane organizacje charytatywne i organizacje ochrony przyrody. Ich taktyka i programy ratowania wiewiórki czerwonej różnią się od ustanowienia sanktuariów wiewiórki czerwonej do kontrolowania populacji wiewiórki szarej. Chociaż Advocacy for Animals jest grupą amerykańską, nie wyznajemy żadnej przychylności wobec wiewiórki szarej w Europie i mamy nadzieję, że wspaniała mała ruda wiewiórka będzie w stanie sprostać naszym zuchwałym rodakom.

Eurazjatycka wiewiórka ruda (Sciurus vulgaris)–/Thinkstock

*******

Niektóre materiały w tym poście zostały zaadaptowane z artykułu Encyclopædia Britannica „Squirrel.”

To Learn More

• Informacje z Czerwonej Listy IUCN na temat wiewiórek czerwonych
• Save Our Squirrels
• European Squirrel Initiative i dokument „The Fate of the Red Squirrel”

.