Jeśli jesteś osobą cierpiącą na astmę, prawdopodobnie potrzebujesz co najmniej jednego inhalatora, aby utrzymać objawy w ryzach – a może nawet dwóch różnych typów. Zazwyczaj osoby cierpiące na astmę posiadają zarówno niebieski, jak i brązowy inhalator. Podczas gdy kolory mogą się różnić, cele związków chemicznych zawartych w inhalatorach różnią się w zależności od konkretnego inhalatora.
Preparat w inhalatorach nie jest właściwie całym lekiem – będzie on również zawierał propelent, jak również niewielkie ilości związków stabilizujących. Wcześniej stosowanymi propelentami były chlorofluorowęglowodory (CFC), ale ze względu na obawy o ich niszczący wpływ na warstwę ozonową, w latach 90. zaczęto je zastępować hydrofluoroalkanami (HFA) (choć nie zostały one całkowicie wycofane z produkcji aż do 2012 roku)*. Zastąpienie to przyniosło nieoczekiwany korzystny efekt, polegający na tym, że w przypadku budezonidu zmniejszyło wielkość cząsteczek płynu we mgiełce powstającej podczas rozpylania inhalatora. Sam ten fakt spowodował, że skuteczność leku budesonidu wzrosła 2,6-krotnie.
Dobrze mówiąc, leki na astmę można podzielić na dwa rodzaje: uśmierzające i zapobiegające. Cel każdego z nich jest dość oczywisty: leki uśmierzające są używane do łagodzenia objawów astmy, gdy stają się one widoczne, podczas gdy leki zapobiegające są używane do powstrzymania tych objawów pojawiających się w pierwszej kolejności. Różne związki chemiczne są wymagane w zależności od tego, który z tych dwóch rezultatów chcemy osiągnąć.
Podstawowym związkiem stosowanym w inhalatorach łagodzących, powszechnie barwionym na niebiesko, jest salbutamol (w USA znany jako albuterol). Ten związek jest znany jako bronchodilator; on, i inne podobne związki, działają poprzez stymulację receptorów w mięśniach dróg oddechowych, powodując ich rozluźnienie i rozszerzenie oraz zapewniając ulgę w objawach astmy. To właśnie te inhalatory są używane przez osoby cierpiące na astmę w przypadku ataku astmy. Inhalator sam „nebulizuje” płyn, który zawiera, zamieniając go w bardzo drobną mgiełkę, która może być wdychana, a następnie działa na mięśnie w płucach.
Leki uśmierzające są z konieczności szybko działające, osiągając swój szczytowy efekt w ciągu 5-20 minut po podaniu dawki i utrzymując się do dwóch godzin. Jako takie, zapewniają mniej lub bardziej natychmiastową ulgę w objawach astmy. Jednakże, nie działają one jako środki zapobiegające przyszłym objawom astmy; do tego potrzebne są inne związki.
Środki zapobiegające to zazwyczaj steroidy i są często przyjmowane w nebulizacji w podobny sposób jak środki łagodzące. Jednym z najczęstszych jest budesonid, często sprzedawany pod nazwą handlową „Pulmicort”; innym powszechnie stosowanym jest dipropionian beklametazonu. Te leki steroidowe działają poprzez zmniejszenie stanu zapalnego w płucach, pomagają utrzymać otwarte drogi oddechowe i zmniejszają wrażliwość tkanki płucnej na czynniki wyzwalające. W przeciwieństwie do leków uśmierzających, leki zapobiegawcze nie są używane do ulgi od ataków astmy; zamiast tego, regularne dawkowanie jest wymagane dla ich efektów, aby być widoczne.
Zazwyczaj, leki zapobiegawcze będą podejmowane codziennie, a to może trwać do 8 dni dla wszelkich korzystnych efektów, aby kopać w. Co więcej, może to potrwać do 6 tygodni, aby lek osiągnął swój szczytowy efekt. Nawet jeśli efekt zapobiegawczy jest zauważalny, może on szybko zaniknąć, jeśli regularne dawkowanie nie jest utrzymywane. Dla niektórych pacjentów oferowane są inhalatory łączone, które pełnią funkcję zarówno środka łagodzącego, jak i zapobiegawczego.
Zarówno salbutamol, jak i budezonid znajdują się na liście leków podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia, którą definiuje ona jako najważniejsze leki wymagane w podstawowym systemie opieki zdrowotnej. Budezonid w rzeczywistości ma również inne zastosowanie w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna. Bez jednego z tych związków życie osób cierpiących na astmę byłoby o wiele trudniejsze – i potencjalnie krótsze!
*Wcześniejsza wersja tego artykułu nie wyjaśniała, że chociaż zastępowanie freonów rozpoczęło się w latach 90-tych, nie zostały one całkowicie wycofane z produkcji aż do znacznie późniejszego okresu (w 2012 r.).
Grafika w tym artykule jest objęta licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. Zapoznaj się z wytycznymi dotyczącymi wykorzystania treści na stronie.