W europejskim kontekście historycznym, sojusz wojskowy może być postrzegany jako liga pomiędzy niezależnymi państwami, określona traktatem, w celu połączonych działań, defensywnych lub ofensywnych, lub obu. Najstarszym takim sojuszem w dzisiejszym świecie jest sojusz angielsko-portugalski, pochodzący z 1373 roku, kiedy to ówczesne Królestwa Anglii i Portugalii zobowiązały się do „wieczystej przyjaźni” między dwoma krajami. Sojusz ten obowiązuje do dziś między obecną Wielką Brytanią a Portugalią, a oba te państwa nigdy nie walczyły przeciwko sobie w żadnej kampanii wojskowej. Sojusze często były ukierunkowane na konkretne cele, dokładnie określone w traktatach. I tak Potrójne Przymierze z 1668 r. między Wielką Brytanią, Szwecją i Holandią oraz Wielkie Przymierze z 1689 r. między Świętym Cesarstwem Rzymskim, Holandią, Anglią, Hiszpanią i Saksonią były skierowane przeciwko władzy Ludwika XIV we Francji. Poczwórne lub Wielkie Przymierze z 1814 r., określone w traktacie z Chaumont pomiędzy Wielką Brytanią, Austrią, Rosją i Prusami, miało na celu obalenie Napoleona i jego dynastii oraz zamknięcie Francji w jej tradycyjnych granicach. Potrójne Przymierze z 1882 roku między Niemcami, Austrią i Włochami było pozornie skierowane na zachowanie pokoju w Europie przed ewentualnymi agresywnymi działaniami Francji lub Rosji, a to z kolei doprowadziło, jakieś dziesięć lat później, do Podwójnego Przymierza między Rosją i Francją, w celu wzajemnego wsparcia w przypadku jakichkolwiek wrogich działań innych mocarstw.

Od czasu do czasu podejmowano jednak próby nadania sojuszom bardziej ogólnego charakteru. I tak Święte Przymierze z 26 września 1815 roku było próbą, inspirowaną religijnym idealizmem cesarza Rosji Aleksandra I, znalezienia w „świętych nakazach Ewangelii” wspólnej podstawy dla ogólnej ligi rządów europejskich, której celem było przede wszystkim zachowanie pokoju. Również w artykule VI podpisanego 20 listopada 1815 r. w Paryżu poczwórnego traktatu – który odnowił traktat z Chaumont i został ponownie odnowiony w 1818 r. w Aix-la-Chapelle – zakres Wielkiego Przymierza został rozszerzony na przedmioty wspólnego zainteresowania, które nie zostały wyraźnie określone w traktatach. Artykuł brzmi: „W celu umocnienia intymnej więzi, która łączy czterech suwerenów dla szczęścia świata, Wysokie Umawiające się Mocarstwa zgodziły się odnawiać w ustalonych odstępach czasu, pod swoimi własnymi auspicjami lub przez swoich odpowiednich ministrów, spotkania poświęcone wielkim wspólnym przedmiotom i badaniu takich środków, które w każdej z tych epok zostaną uznane za najbardziej zbawienne dla pokoju i dobrobytu narodów oraz utrzymania spokoju w Europie”.

To właśnie ten artykuł traktatu z 20 listopada 1815 roku, a nie Święte Przymierze, stanowił podstawę poważnych wysiłków podejmowanych przez wielkie mocarstwa, w latach 1815-1822, w celu zgodnego rządzenia Europą. Ogólnie rzecz biorąc, okazało się, że sojusz, aby był skuteczny, musi mieć jasno określone cele i że na dłuższą metę traktat, w którym te cele są określone, musi – cytując nieco cyniczne dictum Ottona von Bismarcka – „być wzmocniony interesami” zainteresowanych stron. Jednak „moralne przymierze” Europy, jak nazwał je hrabia Karl Nesselrode, choć nie zdołało zapewnić trwałej harmonii mocarstw, było skutecznym narzędziem pokoju w latach następujących bezpośrednio po upadku Napoleona; stało się też precedensem dla okresowych spotkań przedstawicieli mocarstw w celu omówienia i rozstrzygnięcia kwestii o znaczeniu międzynarodowym, które, choć uciążliwe i nieskuteczne w konstruktywnej pracy, przyczyniły się w znacznym stopniu do zachowania ogólnego pokoju przez większą część XIX wieku.

.