Szamanizm HmongówEdit

Lud Hmong, jako starożytny lud Chin o 5000-letniej historii, nadal utrzymuje i praktykuje swoją formę szamanizmu znaną jako Ua Neeb. Bycie szamanem Hmong jest powołaniem; ich głównym zadaniem jest przynieść harmonię do jednostki, ich rodziny i ich społeczności w ich środowisku poprzez wykonywanie rytuałów, zwykle poprzez trans.

Ofiara ze zwierząt była częścią szamańskiej praktyki Hmong przez ostatnie 5,000 lat. W przeciwieństwie do przekonania wielu ludzi Zachodu, praktyka Hmong używania zwierząt w praktyce szamańskiej jest wykonywana z wielkim szacunkiem. Po wojnie w Wietnamie ponad 200.000 Hmongów zostało przesiedlonych do Stanów Zjednoczonych, a szamanizm jest nadal częścią kultury Hmongów. Ze względu na zderzenie kultury i prawa, jak powiedziała kiedyś profesor Alison Dundes Renteln, profesor nauk politycznych na Uniwersytecie Południowej Kalifornii i autorka książki „The Cultural Defense”, która bada wpływ takich spraw na amerykańskie sądy: „Mówimy, że jako społeczeństwo witamy różnorodność, a w rzeczywistości ją przyjmujemy… W praktyce nie jest to takie proste”.

Hmongowie wierzą, że wszystkie rzeczy na Ziemi mają duszę (lub wiele dusz), a te dusze są traktowane jako równe i mogą być uważane za wymienne. Kiedy człowiek jest chory z powodu utraty duszy lub schwytania przez dzikiego ducha, należy poprosić o pozwolenie i otrzymać je od tego zwierzęcia, czy to kury, świni, psa, kozy czy jakiegokolwiek innego potrzebnego zwierzęcia, aby użyć jego duszy do wymiany z duszą osoby dotkniętej chorobą przez okres 12 miesięcy. Pod koniec tego okresu, podczas Nowego Roku Hmong, szaman przeprowadza specjalny rytuał, aby uwolnić duszę tego zwierzęcia i wysłać ją do zaświatów. Jako część jego służby dla ludzkości, dusza zwierzęcia jest wysyłana do reinkarnacji w wyższą formę zwierzęcia, lub nawet do zostania członkiem rodziny boga (ua Fuab Tais Ntuj tus tub, tus ntxhais), aby żyć w luksusie, wolna od cierpienia jako zwierzę. Dlatego też, bycie poproszonym o wykonanie tego obowiązku (co na Zachodzie znane jest jako „ofiara ze zwierzęcia”) jest jednym z największych zaszczytów dla tego zwierzęcia, że może służyć ludzkości. Hmongowie z południowo-wschodniego Guizhou przykrywają koguta kawałkiem czerwonego materiału, a następnie trzymają go w górze, aby oddać mu cześć i złożyć ofiarę Niebu i Ziemi przed świętą walką kogutów. W procesie z 2010 roku Sheboygan Wisconsin Hmong, który został oskarżony o inscenizację walki kogutów, stwierdzono, że koguty były „trzymane zarówno dla celów spożywczych, jak i religijnych”, a sprawa zakończyła się uniewinnieniem.

W uzupełnieniu do wymiaru duchowego, szaman Hmong próbuje leczyć wiele chorób fizycznych poprzez wykorzystanie tekstu świętych słów (khawv koob).

JaponiaEdit

Szamanizm jest częścią rdzennej religii Ainu i japońskiej religii Shinto, chociaż Shinto jest odrębne w tym, że jest to szamanizm dla społeczeństwa rolniczego. Od wczesnych wieków średnich Shinto pozostawało pod wpływem buddyzmu i innych elementów kontynentalnej kultury wschodnioazjatyckiej oraz było z nimi zsynkretyzowane. Książka „Occult Japan: Shinto, Shamanism and the Way of the Gods” Percivala Lowella zagłębia się bardziej w badania nad japońskim szamanizmem lub szintoizmem. Książka „Japan Through the Looking Glass: Shaman to Shinto odkrywa niezwykłe aspekty japońskich wierzeń.

KoreaEdit

Szamanizm jest nadal praktykowany w Korei Północnej i Południowej. Na południu kobiety-szamanki są znane jako mudangs, podczas gdy szamani płci męskiej są określani jako baksoo mudangs. Osoba może zostać szamanem dzięki dziedzicznemu tytułowi lub naturalnym zdolnościom. Szamani są konsultowani we współczesnym społeczeństwie w zakresie decyzji finansowych i małżeńskich.

MalezjaEdit

Bobohizan z Sabah, około 1921.

Szamanizm były również praktykowane wśród społeczności malajskiej na Półwyspie Malajskim i rdzennych mieszkańców w Sabah i Sarawak. Ludzie, którzy praktykują szamanizm w kraju są ogólnie nazywani jako bomoh lub pawang na Półwyspie. W Sabah, Bobohizan jest głównym szamanem wśród społeczności tubylczej Kadazan-Dusun.

MongoliaEdit

Mongolski szaman odprawiający rytuały, 3 marca 2019 r. At Khovsogol lake worship, podczas wydarzenia „Blue Pearl” w Mongolii

Mongolskie klasyki, takie jak The Secret History of the Mongols, dostarczają szczegółów na temat męskich i żeńskich szamanów służących jako egzorcyści, uzdrowiciele, twórcy deszczu, oneiromancerzy, soothsayers i urzędnicy. Praktyki szamańskie są kontynuowane w dzisiejszej kulturze mongolskiej.

Hierarchia duchowa w klanowym społeczeństwie mongolskim była złożona. Najwyższa grupa składała się z 99 tngri (55 z nich życzliwych lub „białych” i 44 strasznych lub „czarnych”), 77 natigai lub „matek ziemi”, oprócz innych. Tngri były wzywane tylko przez wodzów i wielkich szamanów i były wspólne dla wszystkich klanów. Po nich dominowały trzy grupy duchów przodków. Pan-Duchy” były duszami przywódców klanów, do których każdy członek klanu mógł się zwrócić o pomoc fizyczną lub duchową. Do „Duchów-Ochronicieli” należały dusze wielkich szamanów (ĵigari) i szamanek (abĵiya). „Guardian-Spirits” składały się z dusz mniejszych szamanów (böge) i szamanek (idugan) i były związane z określonym miejscem (w tym górami, rzekami itp.) na terytorium klanu.

W latach 90. XX wieku powstała forma mongolskiego neoszamanizmu, która nadała bardziej nowoczesne podejście do szamanizmu. Wśród Mongołów Buriatów, którzy żyją w Mongolii i Rosji, mnożenie się szamanów od 1990 roku jest głównym aspektem większej walki Buriatów o przywrócenie ich historycznych i genetycznych korzeni, co zostało obszernie udokumentowane przez Ippei Shimamurę, antropologa z Uniwersytetu Prefektury Shiga w Japonii. Niektórzy mongolscy szamani zarabiają na swoim zawodzie i mają nawet biura w większych miastach. W tych firmach szaman zazwyczaj stoi na czele organizacji i świadczy usługi takie jak uzdrawianie, wróżenie i rozwiązywanie wszelkiego rodzaju problemów. Chociaż początkowy entuzjazm dla odrodzenia mongolskiego szamanizmu w epoce postkomunistycznej/po 1990 roku doprowadził do otwarcia się na wszystkich zainteresowanych, sytuacja zmieniła się wśród tych Mongołów, którzy starają się chronić zasadnicze etniczne lub narodowe podstawy swoich praktyk. W ostatnich latach wiele stowarzyszeń mongolskich szamanów stało się nieufnych wobec zachodnich szamanów „core”, „neo” lub „New Age” i ograniczyło dostęp tylko do Mongołów i zachodnich uczonych

FilipinyEdit

1922: szaman ludu Itneg odnawiający ofiarę dla ducha (anito) tarczy kalasag wojownika

Wykonawca przedstawiający szamana podczas niedawnego festiwalu Babaylan w Bago, Negros Occidental.

Babaylanie (także balian lub katalonan, wśród wielu innych rdzennych nazw) byli szamanami różnych grup etnicznych przedkolonialnych wysp filipińskich. Szamani ci specjalizowali się w okiełznywaniu nieograniczonych mocy natury i prawie zawsze byli kobietami lub sfeminizowanymi mężczyznami (asog lub bayok). Wierzono, że posiadają przewodników duchowych, dzięki którym mogą kontaktować się i współdziałać z duchami i bóstwami (anito lub diwata) oraz światem duchów. Ich podstawową rolą było bycie medium podczas rytuałów seansów pag-anito. Istniały również różne podtypy babaylan specjalizujące się w sztukach uzdrawiania i zielarstwa, wróżbiarstwa i czarów.

Babaylan byli bardzo szanowanymi członkami społeczności, na równi z prekolonialną klasą szlachecką. Pod nieobecność datu (szef domeny), babaylan bierze w roli tymczasowego szefa domeny.

Byli potężnymi specjalistami rytuału z możliwością wpływania na pogodę, i dotknąć różnych duchów w przyrodzie. Babaylans były utrzymywane w takim wysokim szacunku ze względu na ich zdolność do negowania ciemnej magii złego datu lub ducha i uzdrawiania chorych lub rannych. Wśród mocy babaylan było uzdrawianie chorych, zapewnienie bezpiecznej ciąży i narodzin dziecka oraz prowadzenie rytuałów z ofiarami dla różnych bóstw. Babaylanie dobrze znali się na ziołach i potrafili tworzyć lekarstwa, antidotum i mikstury z różnych korzeni i nasion. Używali ich do leczenia chorych lub do pomocy sojusznikowi datu w sprowadzeniu wroga, stąd babaylans byli również znani ze swej specjalizacji w walce medycznej i boskiej.

Ich wpływ osłabł, gdy większość grup etnicznych Filipin została stopniowo przekształcona w islam i siłą nawrócona na katolicyzm. W czasach Imperium Hiszpańskiego, babaylan byli często złośliwie i fałszywie oskarżani jako czarownice i „kapłani diabła” i byli ostro prześladowani przez hiszpańskie duchowieństwo. Hiszpanie palili wszystko, co kojarzyło im się z rdzenną religią tubylców (w tym świątynie takie jak dambana), a nawet zmuszali dzieci tubylców do wypróżniania się na bożki ich własnych bogów. We współczesnym społeczeństwie filipińskim ich rolę w dużej mierze przejęli ludowi uzdrowiciele, wśród których przeważają mężczyźni, a niektórzy z nich nadal są fałszywie oskarżani o bycie „czarownicami”, co zostało wprowadzone przez hiszpański kolonializm. W obszarach, gdzie ludzie nie zostały przekształcone w muzułmanów lub chrześcijan, zwłaszcza przodków domen rdzennych mieszkańców, szamanów i ich cechy kulturowe nadal istniały z ich odpowiednich społeczności, chociaż te szamanów i ich praktyki są powoli rozcieńczane przez religie chrześcijańskie, które nadal ingerować w ich drogi życia.

Syberia i Azja PółnocnaEdit

Ofiara z niedźwiedzia Ainu. Japońskie malarstwo zwojowe, ok. 1870 r.

Szaman w południowej Syberii, 2014

Szaman Oroqen, północne Chiny

Syberia uważana jest za locus classicus szamanizmu. Obszar ten jest zamieszkiwany przez wiele różnych grup etnicznych, a wiele z jej ludów przestrzega praktyk szamańskich, nawet w czasach współczesnych. Wiele klasycznych etnograficznych źródeł „szamanizmu” zostało zarejestrowanych wśród ludów syberyjskich.

Szamanizm Manchu jest jedną z niewielu tradycji szamanistycznych, które posiadały oficjalny status w epoce nowożytnej, stając się jednym z kultów imperialnych dynastii Qing w Chinach (obok buddyzmu, taoizmu i tradycyjnego kultu nieba). Pałac Ziemskiego Spokoju, jedna z głównych sal Zakazanego Miasta w Pekinie, był częściowo poświęcony szamańskim rytuałom. Rytualny set-up jest nadal zachowany in situ today.

Pośród syberyjskich ludów Czukczów, szaman jest interpretowany jako ktoś, kto jest opętany przez ducha, który żąda, aby ktoś przyjął szamańską rolę dla swoich ludzi. Wśród Buriatów istnieje rytuał znany jako shanar, w którym kandydat jest konsekrowany na szamana przez innego, już uznanego szamana.

Wśród kilku ludów samojedzkich szamanizm był żywą tradycją również w czasach nowożytnych, zwłaszcza u grup żyjących w izolacji, aż do ostatnich czasów (Nganasans). Ostatnie godne uwagi seanse szamana Nganasan można było nagrać na filmie w 1970s.

Gdy Chińska Republika Ludowa powstała w 1949 roku i granica z rosyjską Syberią została formalnie zamknięta, wiele koczowniczych grup Tungus (w tym Evenki), które praktykowały szamanizm zostały zamknięte w Mandżurii i Mongolii Wewnętrznej. Ostatni szaman Oroqenów, Chuonnasuan (Meng Jinfu), zmarł w październiku 2000 r.

W wielu innych przypadkach szamanizm był w zaniku już na początku XX wieku, na przykład wśród Romów.

Azja ŚrodkowaEdit

Wpływy geograficzne na szamanizm środkowoazjatyckiEdit

Czynniki geograficzne silnie wpływają na charakter i rozwój religii, mitów, rytuałów i eposów Azji Środkowej. Podczas gdy w innych częściach świata rytuały religijne służą przede wszystkim wspieraniu pomyślności w rolnictwie, tutaj wykorzystywano je do zapewnienia powodzenia w polowaniach i hodowli zwierząt. Zwierzęta są jednym z najważniejszych elementów rdzennej religii w Azji Środkowej ze względu na rolę, jaką odgrywają w przetrwaniu koczowniczych cywilizacji stepów, jak również populacji osiadłych żyjących na ziemiach nie sprzyjających rolnictwu. Szamani nosili zwierzęce skóry i pióra, a podczas duchowych podróży przechodzili transformacje w zwierzęta. Ponadto zwierzęta służyły ludziom jako przewodnicy, ratownicy, przodkowie, totemy i ofiary. Jako religia natury, szamanizm w całej Azji Środkowej szczególną czcią otaczał relacje między niebem, ziemią i wodą oraz wierzył w mistyczne znaczenie drzew i gór. Szamanizm w Azji Środkowej kładzie również silny nacisk na opozycję między latem a zimą, co odpowiada ogromnym różnicom temperatur występującym w tym regionie. Surowe warunki i ubóstwo spowodowane ekstremalnymi temperaturami sprawiły, że koczownicy z Azji Środkowej przez całą historię dążyli do osiągnięcia militarystycznych celów przeciwko swoim osiadłym sąsiadom. To wojskowe pochodzenie można dostrzec w czci dla koni i wojowników w wielu rdzennych religiach.

Wspólne praktyki i wierzeniaEdit

Środkowoazjatyccy szamani służyli jako święci pośrednicy między światem ludzi i duchów. W tej roli podejmowali się takich zadań, jak uzdrawianie, wróżenie, odwoływanie się do przodków, manipulowanie żywiołami, prowadzenie zagubionych dusz i odprawianie publicznych rytuałów religijnych. Seans szamański służył jako publiczny pokaz podróży szamana do świata duchów i zazwyczaj wiązał się z intensywnymi transami, bębnieniem, tańcem, śpiewem, wyszukanymi kostiumami, cudownymi pokazami siły fizycznej i zaangażowaniem publiczności. Cele tych seansów wahały się od odzyskania utraconej duszy chorego pacjenta i przepowiadania przyszłości do kontrolowania pogody i odnalezienia zagubionej osoby lub rzeczy. Użycie sztuczek magicznych, brzuchomówstwa i hipnozy było powszechne w tych rytuałach, ale nie wyjaśniało bardziej imponujących wyczynów i rzeczywistych uzdrowień dokonywanych przez szamanów.

Szamani wykonują w „stanie ekstazy” celowo wywołanym wysiłkiem woli. Osiągnięcie tego zmienionego stanu świadomości wymagało wielkiego wysiłku umysłowego, koncentracji i ścisłej samodyscypliny. Przygotowanie psychiczne i fizyczne obejmowało długie okresy cichej medytacji, postu i palenia papierosów. W tym stanie wykwalifikowani szamani posługują się zdolnościami, których organizm ludzki nie jest w stanie osiągnąć w stanie normalnym. Szamani w ekstazie wykazywali się niezwykłą siłą fizyczną, zdolnością do wytrzymywania ekstremalnych temperatur, zdolnością do bezbolesnego dźgania i cięcia oraz zwiększoną wrażliwością narządów zmysłów. Szamani wykorzystywali substancje odurzające i halucynogeny, zwłaszcza grzyby mukhomor i alkohol, jako środki przyspieszające osiągnięcie ekstazy.

Zastosowanie oczyszczenia przez ogień jest ważnym elementem tradycji szamańskiej sięgającej już VI wieku. Ludzie i rzeczy związane ze zmarłymi musiały być oczyszczane poprzez przechodzenie między ogniami. Były to skomplikowane egzorcyzmy, inne polegały po prostu na dosłownym przejściu między dwoma ogniami i pobłogosławieniu ich przez szamana. Szamani w literaturze i praktyce byli również odpowiedzialni za używanie specjalnych kamieni do manipulowania pogodą. Rytuały z tymi kamieniami są wykonywane, aby przyciągnąć deszcz lub odpędzić śnieg, zimno lub wiatr. Ten „kamień deszczu” był używany do wielu okazji, w tym do zakończenia suszy, a także do wytwarzania burz gradowych jako środka walki.Pomimo rozróżnień pomiędzy różnymi typami szamanów i specyficznymi tradycjami, istnieje jednorodność w całym regionie przejawiająca się w osobistych wierzeniach, celach, rytuałach, symbolach i wyglądzie szamanów.

Rytuały szamańskie jako występy artystyczneEdit

Ceremonia szamańska jest zarówno ceremonią religijną, jak i występem artystycznym. Dramatyczne popisy nie mają na celu zwrócenia uwagi czy stworzenia spektaklu, ale poprowadzenie plemienia w uroczystym procesie rytualnym. Spektakle składają się z czterech elementów: tańca, muzyki, poezji i dramatycznej lub mimetycznej akcji. Użycie tych elementów służy temu, aby na zewnątrz wyrazić reszcie plemienia jego mistyczną komunię z naturą i duchami. Prawdziwy szaman może odbyć podróż do świata duchów w dowolnym czasie i miejscu, ale ceremonie szamańskie zapewniają reszcie plemienia możliwość uczestniczenia w tym religijnym doświadczeniu. Szaman mimicznie zmienia swój głos, aby reprezentować różne osoby, bogów i zwierzęta, a jego muzyka i taniec zmieniają się, aby pokazać jego postępy w świecie duchów i różne duchowe interakcje. Wielu szamanów praktykuje brzuchomówstwo i wykorzystuje swoją zdolność do dokładnego naśladowania odgłosów zwierząt, natury, ludzi i innych hałasów, aby zapewnić publiczności atmosferę podróży. Wyszukane tańce i recytacje pieśni i poezji są używane, aby duchowe przygody szamanów stały się żywą rzeczywistością dla jego publiczności.

Strój i akcesoriaEdit

Strój szamana różni się w zależności od regionu, ale jego głównymi akcesoriami są płaszcz, czapka i tamburyn lub bęben. Przemiana w zwierzę jest ważnym aspektem podróży do świata duchów podejmowanej podczas rytuałów szamańskich, dlatego płaszcz często zdobią ptasie pióra i przedstawienia zwierząt, kolorowe chusteczki, dzwoneczki i metalowe ozdoby. Czapka jest zwykle wykonana ze skóry ptaka z piórami, a czasem głowy, nadal attached.

Bęben lub tamburyn jest podstawowym środkiem komunikacji z duchami i umożliwiając szamana do osiągnięcia zmienionych stanów świadomości w jego podróży. Bęben, reprezentujący wszechświat w uosobieniu, jest często dzielony na równe połowy, aby reprezentować ziemię i niższe sfery. Symbole i naturalne obiekty są dodawane do bębna reprezentujących siły natury i ciała niebieskie.

Carska i Radziecka RosjaEdit

W radzieckiej Azji Środkowej, rząd radziecki prześladował i potępiał szamanów jako praktykujących oszukańczą medycynę i utrwalających przestarzałe wierzenia religijne w nowym wieku nauki i logiki. Radykalne przemiany, jakie nastąpiły po Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, doprowadziły do gwałtownego spadku aktywności szamanów. Szamani stanowili ważny składnik tradycyjnej kultury Azjatów Środkowych i ze względu na ich istotną rolę w społeczeństwie, sowieckie organizacje i kampanie wymierzone były w szamanów, próbując wykorzenić tradycyjne wpływy w życiu rdzennych mieszkańców. Wraz z prześladowaniami pod rządami carskimi i sowieckimi, rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa i islamu odegrało rolę w rozpadzie rodzimej wiary w całej Azji Środkowej. Ubóstwo, niestabilność polityczna i obce wpływy są również szkodliwe dla religii, która wymaga rozgłosu i patronatu, aby się rozwijać.Do lat 80. większość szamanów została zdyskredytowana w oczach swoich ludzi przez sowieckich urzędników i lekarzy.

WietnamEdit

Lên đồng w pagodzie w Wietnamie. Jest 12 razy cô đồng (szaman) zmienia ubranie podczas sesji lên đồng, co oznacza 12 razy zmienia postać w środku.

W W Wietnamie szamani przeprowadzają rytuały w wielu tradycjach religijnych, które współistnieją w populacjach większościowych i mniejszościowych. W ich rytuałach muzyka, taniec, specjalne szaty i ofiary są częścią przedstawienia, które otaczają podróż ducha.

Szamanizm jest częścią wietnamskiej religii tín ngưỡng thờ Mẫu (kult bogiń-matek). W Wietnamie, ta rytualna praktyka nazywana jest lên đồng lub znana również jako hầu bóng, lub hầu đồng, sesje obejmują elementy artystyczne, takie jak muzyka, śpiew, taniec i użycie kostiumów.

Hát chầu văn, czyli tradycyjna sztuka ludowa północnego Wietnamu, związana z tín ngưỡng thờ Mẫu i szamanizmem. Gatunek ten znany jest z wykorzystania w rytuałach mediumicznych bóstw. Chầu văn służy dwóm celom: pomaga zahipnotyzować medium do odbioru bóstw oraz towarzyszy działaniom medium odpowiednią muzyką.

Inne tradycje azjatyckieEdit

„Jhakri” jest wspólną nazwą używaną dla szamanów w Sikkim (Indie) i Nepalu. Występują oni w społecznościach Limbu, Sunuwar, Rai, Sherpa, Kami, Tamang, Gurung i Lepcha. Są one pod wpływem hinduizmu, buddyzmu tybetańskiego, Mun i Bön rites.

Szamanizm jest nadal szeroko praktykowane w Ryukyu Islands (Okinawa, Japonia), gdzie szamani są znane jako 'Noro’ (wszystkie kobiety) i 'Yuta’. Noro” zazwyczaj zarządzają publicznymi lub wspólnotowymi ceremoniami, podczas gdy „Yuta” koncentrują się na sprawach cywilnych i prywatnych. Szamanizm jest również praktykowany w kilku obszarach wiejskich w samej Japonii. Powszechnie uważa się, że religia Shinto jest wynikiem przekształcenia tradycji szamanistycznej w religię. Formy praktyki różnią się nieco na kilku wyspach Ryukyu, tak że istnieje na przykład odrębny szamanizm Miyako.