[Masquerading bundle branch block]

Opisujemy tutaj powierzchniowy 12-odprowadzeniowy elektrokardiogram (EKG) 72-letniej kobiety z wcześniejszą historią raka piersi i kardiomiopatią indukowaną chemioterapią. Badanie echokardiograficzne wykazało dysfunkcję lewej komory, frakcję wyrzutową 23%, z łagodnym powiększeniem lewej komory. W 12-odprowadzeniowym EKG stwierdzono migotanie przedsionków ze średnią częstością akcji serca około 100 uderzeń na minutę, czasem trwania zespołu QRS 160 ms, odstępem QT 400 ms, blokiem prawej odnogi pęczka Hisa (right bundle branch block – RBBB) oraz blokiem lewej przedniej odnogi pęczka Hisa (left anterior fascicular block – LAFB). Kombinacja cech RBBB w odprowadzeniach przedsercowych i LAFB w odprowadzeniach kończynowych określana jest mianem „maskującego bloku odnogi pęczka Hisa”. W większości przypadków RBBB i LAFB odchylenie osi QRS mieści się w przedziale od -80 do -120 stopni. Rzadko, w przypadku przewagi sił w lewej komorze, odchylenie osi QRS wynosi około -90 stopni, przechodząc w postać atypową. W sytuacji RBBB związanego z LAFB fala S może być nieobecna lub bardzo mała w odprowadzeniu I. Taka sytuacja wynika nie tylko z czystego LAFB, ale także z przerostu lewej komory i/lub bloku ogniskowego spowodowanego blizną (rozległy zawał przedniej ściany mięśnia sercowego) lub zwłóknieniem (kardiomiopatia). Czasami ten specyficzny obraz EKG jest mylony z LBBB. RBBB z LAFB może imitować LBBB albo w odprowadzeniach kończynowych (tzw. maskarada standardowa – brak fali S w odprowadzeniu I), albo w odprowadzeniach przedsercowych (tzw. maskarada przedsercowa – brak fali S w odprowadzeniach V₅ i V₆). W naszym EKG stwierdzono oba te typy maskaradowego bloku odnogi pęczka Hisa – brak załamka S w odprowadzeniu I oraz w odprowadzeniach V₅ i V₆.