Idealizm absolutny – teoria filozoficzna związana głównie z G.W.F. Heglem i Friedrichem Schellingiem, niemieckimi filozofami idealistycznymi XIX wieku, Josiah Royce’em, filozofem amerykańskim i innymi, ale w swej istocie będąca produktem Hegla. Idealizm absolutny można ogólnie scharakteryzować jako obejmujący następujące zasady: (1) powszechny, codzienny świat rzeczy i ucieleśnionych umysłów nie jest światem takim, jakim jest naprawdę, lecz jedynie takim, jakim jawi się w kategoriach bezkrytycznych; (2) najlepsze odzwierciedlenie świata nie znajduje się w kategoriach fizycznych i matematycznych, lecz w kategoriach samoświadomego umysłu; oraz (3) myśl jest relacją każdego konkretnego doświadczenia z nieskończoną całością, której jest wyrazem, a nie nakładaniem gotowych form na dany materiał.
Idealizm dla Hegla oznaczał, że skończony świat jest odbiciem umysłu, który jako jedyny jest naprawdę realny. Uważał on, że byt ograniczony (to, co powstaje i przemija) zakłada byt nieskończony, nieograniczony, w którym to, co skończone, jest elementem zależnym. W tym ujęciu prawda staje się relacją harmonii lub spójności między myślami, a nie zgodnością między myślami a rzeczywistością zewnętrzną. W miarę przechodzenia od pogmatwanego świata doświadczenia zmysłowego do bardziej złożonych i spójnych kategorii nauki, zbliżamy się do Idei Absolutnej, której wszystkie inne abstrakcyjne idee są jedynie częścią. Hegel twierdził również, że ta wzrastająca jasność jest widoczna w fakcie, że późniejsza filozofia zakłada i rozwija filozofię wcześniejszą, ostatecznie zbliżając się do tego, z czym wszystkie rzeczy są związane i co mimo wszystko jest samoistne – tj. do Idei Absolutnej.
Schelling, choć podobny do Hegla w tym, że również wierzył w Ideę Absolutną, różnił się od niego w określaniu Absolutu jako niezróżnicowanej, czyli pozbawionej cech, jedności przeciwieństw. Tak więc w stanie intelektualnej intuicji podmiot i przedmiot, będąc przeciwieństwami, giną w anonimowości Absolutu. Hegel zaatakował to stanowisko w swojej Phänomenologie des Geistes (1807; Fenomenologia umysłu).
Royce zaproponował, że ludzkie umysły są fragmentami Absolutu, ale w jakiś sposób pozostają odrębnymi jaźniami i osobami. Uważał, że poszczególne jaźnie (jako części Absolutu) są w stanie, dzięki fundamentalnej cnocie lojalności, poszukiwać swojego coraz większego i coraz szerszego znaczenia i utożsamiać się z nim, zbliżając się w ten sposób do Absolutu.
Idealizm Hegla stanowił podstawę idealizmu absolutnego wielu filozofów (m.in. F.H. Bradleya i Bernarda Bosanqueta), którzy uczynili idealizm absolutny dominującą filozofią XIX w.
.