Klasa REPTILIA

Górna część czaszki gadów jest zmodyfikowana dając gadom znacznie bardziej wydajne i potężne działanie szczęki i czyniąc czaszkę lekką. Gady są klasyfikowane głównie na podstawie budowy ich czaszek, w których występują wgłębienia skroniowe, czyli fossae lub puste przestrzenie w okolicy skroniowej. Funkcją tych dołów skroniowych było prawdopodobnie umożliwienie mięśniom szczęki wysunięcie się na górną powierzchnię czaszki. W ten sposób mięśnie szczęk mogły być znacznie dłuższe, co dawało znacznie silniejsze działanie szczęk. Trzy różne grupy gadów rozwinęły fossae w różnych miejscach, typy parapsydalne, synapsydalne i diapsydalne, i pozostały one niezmienione w całej historii ewolucji tych grup.

Kluczowe cechy klasy REPTILIA

• Ciało o zróżnicowanym kształcie, pokryte zrogowaciałymi łuskami naskórka, niekiedy płytkami skóry właściwej; integument z nielicznymi gruczołami.
• Parowane kończyny, zwykle z pięcioma palcami z pazurami, przystosowane do wspinania się, biegania lub wiosłowania; kończyny nieobecne u węży i niektórych jaszczurek.
• Szkielet dobrze skostniały; żebra z mostkiem, z wyjątkiem węży, tworzące kompletny kosz piersiowy; czaszka z pojedynczym kłykciem potylicznym.
• Oddychanie przez płuca.
• Trzykomorowe serce, z wyjątkiem krokodyli, które mają serce czterokomorowe.
• Nerki metanefryczne; kwas moczowy jest głównym odpadem azotowym.
• Zwierzęta zmiennocieplne.
• Układ nerwowy z prymitywnym mózgiem, dominuje rdzeń kręgowy. Występuje 12 par nerwów czaszkowych.
• Płcie rozdzielnopłciowe; zapłodnienie wewnętrzne, hemipenis jako narząd kopulacyjny.
• Jajka pokryte skorupkami wapiennymi lub skórzastymi. Podczas życia embrionalnego obecne są błony pozazarodkowe, owodnia, kosmówka, woreczek żółtkowy i omocznia.

Podklasa ANAPSIDA

Gady anapsydalne to takie, u których kości skórne tworzą pełny dach nad czaszką, bez dołu skroniowego. Dwie główne grupy posiadają czaszkę anapsydalną, wymarłe Captorhinida i wymarłe Chelonia.

Nowożytne cheloniowate dzielą się na dwa podrzędy, w zależności od sposobu chowania głowy do muszli. Najbardziej prymitywną grupą są żółwie boczno-szyjne (podrząd Pleurodira), które mają bardzo długie szyje, pomagające w łapaniu ryb. U tych chelonitów szyja wygina się na boki, aby zmieścić głowę w skorupie. Większość współczesnych gatunków należących do tej grupy to żółwie, żółwie lądowe i żółwie lądowe.

Order CHELONIA

Tortoisy i żółwie nie mają zębów, ale posiadają rogowe dzioby. Żółwie są zwykle roślinożerne, podczas gdy żółwie morskie i słodkowodne są wszystkożerne. Ciało pokryte jest skorupą składającą się z dwóch części – karapaksu grzbietowego i plastronu brzusznego, które połączone są mostkami między przednimi i tylnymi kończynami. Żebra i kręgosłup są stopione z pancerzem.

Podklasa Parapsida

Są to gady z jednym dołem skroniowym, umieszczonym wysoko na czaszce. Wiele różnych form gadów wodnych wykazywało taką formę czaszki, np. protozaury, nothozaury i placodonty, ale my zajmiemy się dwiema największymi grupami – ichtiozaurami i plezjozaurami. Te dwie linie gadów zostały zmodyfikowane do życia w wodzie w zupełnie inny sposób, ale łączy je ten sam podstawowy typ organizacji czaszki, z niewielkimi różnicami. Zarówno ichtiozaur, jak i plezjozaur wyginęły pod koniec kredy, gdy wymarło wiele innych gadów lądowych, w tym dinozaury.

Podklasa Diapsida

Gady te posiadają dwa doły skroniowe w czaszce i odniosły największy sukces i są najbardziej zróżnicowane spośród wszystkich gadów. Obejmują dinozaury i pterozaury, które dominowały na lądzie i w powietrzu w erze mezozoicznej, a także obejmują najbardziej udane współczesne gady, takie jak krokodyle, węże i jaszczurki.

Gady diapsydalne dzielą się na dwie główne grupy, Archosauria i Lepidosauria, które dzielą ten sam typ wnęk skroniowych w czaszce, ale istnieje szereg różnic w ich budowie czaszki, co pozwala przypuszczać, że mogły one ewoluować niezależnie od odrębnych przodków kotylozaurów.

Rząd Rhyncocephalia

Rząd ten zawiera tylko dwa gatunki, które żyją na niektórych wyspach u wybrzeży Nowej Zelandii. Wyglądają one jak jaszczurki, ale istnieją różnice, które odróżniają tuatara od jaszczurek. Tuatara spędza dzień w norach. Wychodzi wieczorem, aby żywić się owadami i innymi bezkręgowcami.

Porządek Squamata

Porządek obejmuje jaszczurki i węże, które są pełzaczami i zamieszkują różne siedliska. Węże są mięsożerne, ale jaszczurki jeść różne rodzaje żywności, w tym roślin i owadów. Węże pochodzą od jaszczurek i istnieje wiele podobieństw między nimi. Niektóre cechy, które odróżniają węże od jaszczurek to:

• Węże nie mają powiek, ale jaszczurki mają.
• Węże mają zwykle jeden rząd łusek na brzuchu; jaszczurki mają ich wiele.
• Węże nie mają nóg; większość jaszczurek ma nogi.
• Węże mają kości szczęki, które się rozwierają, pozwalając im połykać duże przedmioty. Kości szczęki jaszczurek nie ulegają podziałowi.

Porządek Crocodilia

Porządek ten obejmuje aligatory, kajmany, krokodyle i ghariale, które występują w wodzie i w jej pobliżu w cieplejszych rejonach świata. Jedzą one ryby, ptaki, żółwie i ssaki.

Członkowie grupy krokodyli mają nogi i stopy przeznaczone do chodzenia po lądzie i silny spłaszczony ogon używany do pływania. Trzy grupy są odróżniane od siebie przez kształt ich głowy. Aligatory mają szeroki, zaokrąglony pysk, podczas gdy krokodyle mają trójkątną głowę z bardziej spiczastym pyskiem, a ghariale mają bardzo długi i wąski pysk.

DINOZAURY

Dinozaury należały do trzech rzędów:

Order Saurischia

Posiadały podobny do jaszczurki pas miednicowy, w którym kości kulszowe i łonowe odbiegają od podstawy. Dinozaury te były zarówno dwunożne jak i czworonożne, mięsożerne jak i roślinożerne. Przykładami są: Allosaurus, Tyrannosaurus, Brontosaurus, Diplodocus, Brachiosaurus i Struthiomimus.

Order Ornithischia

Były to dinozaury o ptasim przepasaniu miednicy, w którym kości kulszowa i łonowa są skierowane do tyłu. Przykłady to Iguanodon, Stegosaurus, Triceratops, Camptosaurus i Ankylosaurus.

Order Pterosauria

Były to latające gady, u których kończyny przednie były zmodyfikowane do podtrzymywania patagium, które rozciągało się od kończyn przednich do tylnych. Ich wielkość wahała się od wróbla do olbrzymów, których rozpiętość skrzydeł wynosiła 12 metrów.

Podklasa Synapsida

Gady te miały jeden dół skroniowy, na dolnej stronie okolicy zaoczodołowej czaszki. Były najbardziej udanymi i dominującymi gadami w okresie permu. W erze mezozoicznej zostały w dużej mierze zastąpione przez inne linie gadów, takie jak dinozaury, ale ocalałe synapsydy dały początek ssakom. Istnieje szereg kopalnych gatunków tych gadów w całym mezozoiku. Na początku ery wykazują one cechy typowo gadzie, ale pod koniec ery stały się tak podobne do ssaków, że trudno stwierdzić, czy powinny być klasyfikowane jako ssaki czy gady.

Wydaje się, że Pelycosauria wymarły pod koniec permu, ponieważ miały więcej cech gadzich niż ssaczych. Linia synapsoidalna gadów była kontynuowana wraz z pojawieniem się nowej grupy, Therapsida, która zróżnicowała się na wyspecjalizowane drapieżniki zwane Cynodonts i olbrzymie roślinożerne Dicynodonts. Wszystkie one wymarły w permie i triasie, pozostawiając po sobie niewielkich potomków. Przez całą epokę mezozoiczną miała miejsce seria kolejnych radiacji tych gadów terapsydów, które dały początek ssakom.

.