Cel: Metformina, biguanidowy lek przeciwhiperglikemiczny, obniża stężenie glukozy we krwi u pacjentów z cukrzycą typu 2 przy minimalnym ryzyku hipoglikemii. Do najczęstszych działań niepożądanych należą biegunka, nudności i wymioty. Metformina o przedłużonym uwalnianiu (Glucophage XR)*, tabletka przyjmowana raz dziennie, w której zastosowano opatentowany mechanizm uwalniania GelShield Diffusion System, może być lepiej tolerowana niż metformina o natychmiastowym uwalnianiu (Glucophage). W tym retrospektywnym przeglądzie kart badano ogólną tolerancję obu preparatów przez przewód pokarmowy (GI).
Projekt badania i metody: Dokonano przeglądu kart pacjentów i zebrano dane od października 2001 roku do maja 2002 roku. Dorośli pacjenci z cukrzycą typu 2, u których rozpoczęto leczenie metforminą o przedłużonym uwalnianiu (metformina-XR) lub zmieniono leczenie z metforminy o natychmiastowym uwalnianiu na metforminę-XR w ciągu ostatnich 2 lat, kwalifikowali się do włączenia do kohorty metforminy-XR. Pacjenci, u których rozpoczęto przyjmowanie metforminy o natychmiastowym uwalnianiu w ciągu ostatnich 2 lat, kwalifikowali się do włączenia do kohorty pacjentów przyjmujących metforminę o natychmiastowym uwalnianiu. Wcześniejsze doświadczenie działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego podczas przyjmowania metforminy o natychmiastowym uwalnianiu nie uniemożliwiło włączenia do żadnej z kohort, chociaż wykluczono pacjentów z istotną chorobą podstawową przewodu pokarmowego lub umiarkowanym lub ciężkim zaburzeniem czynności wątroby lub nerek. Tolerancję ze strony przewodu pokarmowego oceniano podczas pierwszego roku leczenia metforminą o natychmiastowym uwalnianiu lub metforminą-XR. Pierwszorzędowymi punktami końcowymi były ogólna tolerancja GI i częstość występowania biegunki podczas pierwszego roku leczenia.
Wyniki: Dokonano przeglądu kart 471 pacjentów i zebrano dane z czterech klinik diabetologicznych; do badania włączono 310 (metformina-XR) i 158 (metformina o natychmiastowym uwalnianiu) kwalifikujących się pacjentów. Pacjenci byli w średnim wieku 56 lat i mieli nadwagę (średni wskaźnik masy ciała 33 kg/m2). Większość pacjentów była rasy kaukaskiej (50%), latynoskiej (24%) lub czarnej (19%). Średnie dawki dobowe wynosiły 1258 mg (zakres 500-2500 mg) dla metforminy-XR i 1282 mg (zakres 500-2550 mg) dla metforminy o natychmiastowym uwalnianiu. Około 25% pacjentów z grupy metforminy-XR zostało przestawionych z metforminy o natychmiastowym uwalnianiu z powodu wystąpienia działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego. Pomimo tego, częstość występowania jakichkolwiek działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego była podobna pomiędzy metforminą-XR i metforminą o natychmiastowym uwalnianiu (11,94 vs. 11,39%, p = 0,86). Częstość występowania poszczególnych działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego również nie różniła się istotnie pomiędzy kohortami. W kohorcie 205 pacjentów, u których rozpoczęto leczenie metforminą o natychmiastowym uwalnianiu i zmieniono na metforminę-XR, częstość występowania jakichkolwiek działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego wynosiła 26,34% (podczas przyjmowania metforminy o natychmiastowym uwalnianiu; n = 205) vs. 11,71% (po zmianie na metforminę-XR; n = 205) (p = 0,0006), a częstość występowania biegunki wynosiła 18,05% (podczas przyjmowania metforminy o natychmiastowym uwalnianiu) vs. 8,29% (po zmianie na metforminę-XR) (p = 0,0084).
Wnioski: W tym retrospektywnym przeglądzie wykresów pacjenci przestawieni z metforminy o natychmiastowym uwalnianiu na metforminę-XR doświadczali mniejszej liczby działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego przy porównywalnych dawkach metforminy o przedłużonym uwalnianiu.