Tech wasn’t always a man’s world.

Wróć do lat 80-tych, a przekonasz się, że przemysł komputerowy był coraz bardziej kobiecym światem.

W rzeczywistości, było tak wiele kobiet w informatyce, że siła robocza doświadczała „feminizacji”, mówią naukowcy.

To dlatego, że liczba kobiet w informatyce prawie potroiła się od 1971 do 1985, kiedy stały się 38% tej siły roboczej, według nowych badań Williama F. Vogel, doktoranta w Programie Historii Nauki, Technologii i Medycyny Uniwersytetu Minnesoty, gdzie jego specjalnością są kobiety w technice.

Rok 1985 był okresem rozkwitu dla kobiet w technice.

„Biorąc pod uwagę wzrost całej branży w tym okresie, stanowi to ogromny bezwzględny wzrost liczby kobiet w informatyce”, pisze Vogel w swoim artykule „The Spitting Image of a Woman Programmer: Changing Portrayals of Women in the American Computing Industry, 1958-1985” w IEEE Annals of the History of Computing.

Na początku lat 90-tych, jednakże, złota era dla kobiet dobiegła końca.

Kodowanie w dużej mierze wykonywane przez kobiety

To może być trudne do uwierzenia dla niektórych w Dolinie Krzemowej, ale kiedyś kodowanie było postrzegane jako praca kobiet – szczególnie przed 1971 rokiem.

„Programowanie, początkowo znane jako 'kodowanie’, było pierwotnie postrzegane jako zadanie urzędnicze o niskim statusie i dlatego było płci żeńskiej”, pisze Vogel, powołując się na wcześniejsze badania.

Tak zaczęła się percepcja „feminizacji.”

Ale przemysł komputerowy chciał zmienić sposób, w jaki praca ta była postrzegana jako „zrutynizowana, o niskim statusie i nisko płatna”, powiedział Vogel.

To właśnie wtedy programowanie przeszło zmianę wizerunku – „identyfikację programowania jako męskiego zajęcia” w latach 60-tych, pisze Vogel.

„Wyidealizowany programista stał się typizowany przez stereotypowo męskie cechy, a kobiety programistki były przedstawiane w negatywnym świetle”, powiedział Vogel, powołując się na wcześniejsze badania eksperta od historii informatyki Nathana Ensmengera, który jest także redaktorem Annals.

Seksistowskie żarty z lat sześćdziesiątych

Portrety kobiet były obraźliwe.

„Kobieta programista” była obiektem drwin i była ogólnie przedstawiana jako fizycznie nieatrakcyjna i niekobieca.

W 1962 roku wpływowe czasopismo branżowe Datamation opublikowało artykuł, który miał być „humorem” na temat „Jak zatrudnić kobietę programistę.”

W tym artykule, kobieta ubiegająca się o pracę jest opisana jako „zapluty … obraz pani programistki”, ponieważ „żuje Kopenhagę.”

Kobieta ubiegająca się o pracę również „nosi płaskie buty i jest trochę zezowata”, kontynuuje artykuł z 1962 roku.

„Jej figura przypomina pełny worek na ziemniaki. Jej ubiór i makijaż wskazują na to, że jest osobą solidną, prosto myślącą, bez zbędnych ceregieli” – czytamy w artykule.

Kiedy dostaje ofertę pracy – ponad rywalem, który jest niechlujnym beatnikiem i jawnym szarlatanem – nie może podjąć decyzji i „idzie do domu zapytać o to swoją matkę” – czytamy w artykule z 1962 roku.

„Nowy język: głupia blondynka”

Inne seksistowskie reklamy pojawiły się w czasopiśmie, w tym reklama firmy Entrex z 1970 roku o głupich blondynkach: „Nauczyliśmy nasz system wprowadzania danych mówić w nowym języku: głupia blondynka. Jeśli dziewczyna potrafi pisać na maszynie, może wprowadzać dane do naszego systemu. Jeśli umie czytać, może je zweryfikować na wyświetlaczu. Dla niej jest to maszyna do pisania i mały, zgrabny ekranik telewizyjny: (Może być najgłupszą blondynką, jaką znajdziesz).”

Na szczęście, te poniżające przedstawienia nie trwały zbyt długo w latach 70-tych, powiedział Vogel.

„Do 1975 roku, 1969-1974 przeciwnicy jawnie seksistowskich reklam i 'humoru’ z lat 60-tych ewidentnie wygrali. Reklamy przedstawiające zróżnicowaną siłę roboczą stały się normą, a listy wspierające kobiety w branży były nadal publikowane, ale bez protekcjonalnych podpisów z lat 1969-1974. Datamation zaczęło również publikować artykuły z sympatią analizujące problemy, z którymi borykają się kobiety w branży. Datamation zaczęło konsekwentnie przedstawiać kobiety, co stanowiło wyraźny kontrast w porównaniu z poprzednią dekadą, w której kobiety były traktowane neutralnie, a nawet z sympatią” – pisze Vogel.

IBM, Burroughs, inni przyjmują różnorodność płci

Vogel zauważa podobną zmianę, która nastąpiła w przedstawianiu kobiet przez trzy główne firmy komputerowe -IBM, Control Data i Burroughs Corporation.

„Firmy te zachowywały się w różny sposób w późnych latach 60-tych i wczesnych 70-tych, ale w połowie lat 70-tych wszystkie trzy firmy podkreślały różnorodność płci swoich pracowników. Ta zmiana (która prawdopodobnie odzwierciedla wpływ ustawodawstwa dotyczącego równych szans i ruchu kobiecego) jeszcze bardziej uwydatnia różnice między wizerunkami kobiet w latach 60-tych a tymi z lat 70-tych i 80-tych”, pisze Vogel.

Rozszerzający się seksizm lat 60-tych, po którym nastąpiły bardziej tolerancyjne postawy społeczne wobec różnorodności płci w latach 70-tych, zdawał się wyznaczać kurs na jeszcze większą obecność kobiet wśród pracowników branży komputerowej. Jednak Vogel zauważa, że jeszcze więcej sił kulturowych było w pracy, zwłaszcza w tworzeniu mentalności wśród młodych dziewcząt na temat tego, czy mają one miejsce w świecie komputerów, czy też nie.

Podkreśla, że w latach 80-tych, podczas gdy równe szanse i praktyki antydyskryminacyjne były powszechne w miejscu pracy, filmy takie jak Zemsta frajerów i Gry wojenne przedstawiały programistów jako wyłącznie mężczyzn, co zbiegło się z początkiem spadku udziału kobiet w informatyce.

Powołując się na badania J. McGrath Cohoon i Williama Aspraya, Vogel pisze: „Ujmowanie czynności komputerowych jako 'męskich’ w latach 80-tych i 90-tych w dużej mierze miało miejsce we wczesnym okresie życia, zanim potencjalne kobiety-programistki miały nawet szansę zdecydować się na wejście w szeregi pracowników informatyki.”

Vogel mocno wierzy w potrzebę dalszych badań nad tym zagadkowym spadkiem.

Artykuły związane z różnorodnością płci w Bibliotece Cyfrowej Computer Society (może być wymagane zalogowanie):

• Addressing Gender Gaps in Teens’ Cybersecurity Engagement and Self-Efficacy
• Collaboration and Gender Equity in Game-Based Learning for Middle School Computer Science
• The Gender Gap
• Fostering Gender Diversity in Computing
• Personal Reflections on Gender Diversity in Computing
• Gender HCI: What About the Software?
• Komputeroznawstwo: Too Young to Fall into the Gender Gap
• Priming the Pipeline: Addressing Gender-Based Barriers in Computing
• Gender and Computing in Retrospect: The Case of Finland
• Guest Editor’s Introduction: Women and Gender in the History of Computing
• The Gender Gap: Is It a Computing Problem or Simply a Computer Science Problem?
• More than Gender: Taking a Systemic Approach to Improving K-12 Computer Science Education

About Lori Cameron

Lori Cameron jest Senior Writer dla IEEE Computer Society i obecnie pisze regularne artykuły dla magazynu Computer, Computing Edge, oraz stron internetowych Computing Now i Magazine Roundup. Skontaktuj się z nią pod adresem [email protected]. Śledź ją na LinkedIn.

.