Wprowadzenie: Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są szeroko stosowanymi lekami w leczeniu bólu. Doustne podawanie NLPZ wiąże się z różnymi działaniami niepożądanymi, takimi jak zmiany żołądkowo-jelitowe – nudności, dyspepsja i krwawienie z przewodu pokarmowego, hepatotoksyczność i dyscrazja krwi. Ponieważ doustne podawanie NLPZ wiąże się z ogólnoustrojowymi działaniami niepożądanymi, preferuje się łagodzenie bólu i stanu zapalnego za pomocą leków stosowanych miejscowo. Dlatego ostatnio skupiono się na rozwoju miejscowego podawania NLPZ w postaci żeli, past do zębów i płynów do płukania.

Cel: Określenie, czy płyn do płukania jamy ustnej z diklofenakiem byłby lepszą alternatywą dla jego ogólnoustrojowego podawania po zabiegach chirurgicznych, pod względem akceptacji przez pacjentów oraz zminimalizowania działań niepożądanych leku podawanego doustnie.

Materiały i metody: Badanie zostało zaprojektowane jako pojedynczo zaślepiona, randomizowana, kontrolowana próba kliniczna. Trzydziestu pacjentów z przewlekłym zapaleniem przyzębia, u których zaplanowano operację płatową w obrębie całej jamy ustnej, zostało poddanych randomizacji w celu otrzymania po operacji płynu do płukania ust z diklofenakiem (MW) lub tabletek z diklofenakiem (TB). Pacjentom z grupy MW (15) zalecono płukanie ust nierozcieńczonym roztworem 15 ml przez 30 sekund, dwa razy dziennie przez trzy dni. Grupie TB (15) zalecono przyjmowanie tabletki 50 mg dwa razy dziennie przez trzy dni. Do pomiaru odczuwanego przez pacjentów bólu zastosowano 10-punktową wizualną skalę analogową (VAS) oraz skalę oceny twarzy Wong Bakera (FRS). Stan dziąseł oceniano za pomocą Zmodyfikowanego Wskaźnika Dziąsłowego (MGI) na początku i w siódmym dniu badania. Dane dotyczące percepcji bólu analizowano przy użyciu metody ANOVA (Analiza Wariancji) z testem post-hoc LSD.

Wyniki: Porównania wewnątrzgrupowe wykazały istotne zmniejszenie dolegliwości bólowych po zabiegu operacyjnym. Porównania międzygrupowe wykazały znaczącą redukcję jedynie w punktacji MGI w grupie MW w porównaniu z grupą TB. Porównania międzygrupowe nie wykazały istotnego zmniejszenia punktacji bólu między obiema grupami, co pozwala stwierdzić, że diklofenak w płynie do płukania ust jest równie skuteczny jak podawany doustnie.

Wnioski: Diklofenak w postaci płynu do płukania jamy ustnej jest lepszą alternatywą dla podawania ogólnoustrojowego po zabiegach operacyjnych, pod względem akceptacji przez pacjenta oraz minimalizacji działań niepożądanych leku podawanego doustnie.