The Weatherhead Research Cluster on Global Populism/Challenges to Democracy skupia się na różnych i podobnych zagrożeniach dla demokracji, przed którymi stoją narody na całym świecie. Naszym celem jest wspieranie rozmów między naukowcami z rozwijających się i ugruntowanych demokracji, w tym Ameryki, Europy, Ameryki Łacińskiej, Azji i Afryki. Znany wcześniej jako Weatherhead Research Cluster on Global Populism, klaster Global Populism/Challenges to Democracy poszerzył swoją misję pod kierownictwem Barta Bonikowskiego, Steve’a Levitsky’ego i Daniela Ziblatta.

Począwszy od tak zwanej „trzeciej fali” demokratyzacji, a zwłaszcza po upadku Związku Radzieckiego, wielu analityków i decydentów politycznych wierzyło, że autorytaryzm zmalał i że demokracja stała się, jak to się powszechnie mówiło w latach 90-tych, „jedyną grą w mieście”. Ta era pewności siebie przeminęła. Nie tylko autorytaryzm żyje i ma się dobrze w Chinach, Rosji, Azji Środkowej i na Bliskim Wschodzie, ale demokratyczne załamanie w Tajlandii i Wenezueli oraz cofanie się demokracji w takich krajach jak Ekwador, Węgry, Nikaragua, Filipiny, Polska i Turcja wywołało debaty na temat tego, czy weszliśmy w okres globalnej recesji demokracji. Wraz z wyborem Donalda Trumpa w Stanach Zjednoczonych i wzrostem sił populistycznych, eurosceptycznych i antyimigranckich w Europie, niektórzy obserwatorzy zaczęli się obawiać, że nawet najbardziej ugruntowane demokracje na świecie mogą być zagrożone. Mamy więc do czynienia z jednym z najbardziej palących problemów naszych czasów: czy liberalna demokracja na całym świecie może przetrwać?

Naszym celem jest ułatwienie bardziej systematycznej rozmowy między wydziałami Harvardu z różnych dyscyplin i szkół. Nasze programy opierają się na comiesięcznych panelach z udziałem różnych gości, którzy poruszają szerokie zagadnienia będące obecnie w centrum zainteresowania badaczy demokracji. Aby stworzyć wielopokoleniową społeczność, prowadzimy również grupę studencką dla studentów oraz grupę doradczą dla absolwentów, aby zachęcić studentów do podjęcia studiów nad wyzwaniami dla demokracji. Docelowo planujemy upowszechniać wiedzę i pomysły, które wyłaniają się z działalności klastra, wśród szerszej publiczności i decydentów.

Nasze badania koncentrują się wokół następujących pięciu szerokich tematów:

1) Przezwyciężanie polaryzacji
Choć pewna polaryzacja partyzancka jest zdrowa dla demokracji, jednym z kluczowych czynników napędzających rozkład demokracji w nowych i ugruntowanych demokracjach jest intensywna polaryzacja, w której przeciwnicy polityczni zaczynają postrzegać się nawzajem jako egzystencjalni wrogowie, co pozwala obecnym na scenie politycznej usprawiedliwiać nadużywanie norm demokratycznych w celu powstrzymania opozycji i zachęca opozycję do użycia „wszelkich niezbędnych środków”, aby (ponownie) zdobyć władzę. Jeśli obywatele pozostają lojalni wobec partii politycznej, nawet jeśli narusza ona kluczowe normy demokratyczne, polaryzacja polityczna stanowi realne zagrożenie dla funkcjonowania demokratycznej odpowiedzialności. Kluczowym pytaniem dla badaczy demokratyzacji i erozji demokracji jest to, jak można przezwyciężyć tak intensywną polaryzację partyjną. Wielu studentów zaawansowanych i rozwijających się demokracji zwraca uwagę na reformy instytucjonalne (np. reformy wyborcze, reformy systemów selekcji kandydatów), ale inni podkreślają znaczenie głębszych reform społecznych, ekonomicznych, a nawet potrzebę odbudowy norm demokratycznych.

2) Imigracja i wyzwanie utrzymania wieloetnicznych demokracji
Wyzwanie utrzymania wieloetnicznych demokracji jest jednym z najbardziej znaczących wyzwań stojących dziś przed demokracjami wszystkich typów. Polityka redystrybucji jest notorycznie komplikowana przez różnorodność etniczną, ale rosnąca różnorodność etniczna zarówno w nowych, jak i starych demokracjach, napędzana po części przez imigrację, wygenerowała różne formy prawicowo-populistycznego sprzeciwu i zaostrzyła polityczną polaryzację. Stwarza to dylematy dla partii prawicowych i lewicowych. W przypadku partii prawicowych istnieje pokusa wykorzystania kwestii różnorodności kulturowej do zdobycia władzy, co może również prowadzić do ograniczeń i nierównej reprezentacji mniejszości etnicznych, obniżając jakość demokracji. W przypadku partii lewicowych, ta sama polityka stymulowała w ostatnich latach wiele dyskusji na temat tego, czy państwo opiekuńcze jest kompatybilne z różnorodnością etniczną. W rzeczywistości wielu lewicowców argumentowało, że lewica musi na nowo otworzyć debaty o imigracji, aby zmniejszyć atrakcyjność populistycznej prawicy. Naszym głównym celem w tej części pracy jest wykorzystanie międzynarodowych doświadczeń, by skupić się na wyzwaniach i innowacyjnych sposobach, dzięki którym wieloetniczne demokracje mogą być podtrzymywane w obliczu niebezpiecznej polaryzacji napędzanej przez populistów.

3) Globalizacja, nierówność ekonomiczna i demokratyczne niezadowolenie
Trzecim głównym tematem jest zagrożenie, jakie nierówność ekonomiczna, często napędzana przez globalne siły ekonomiczne, stanowi dla przetrwania i żywotności demokracji. Badamy zgubne i pośrednie sposoby, w jakie nierówne zasoby ekonomiczne obniżają jakość demokracji, poprzez głosowanie, projektowanie instytucji, wydatki na kampanie i media. Badamy, w jaki sposób zmiany w globalnej gospodarce mogły przyspieszyć ten proces. Ponadto badamy, czy i w jaki sposób spowolniony wzrost gospodarczy w ciągu ostatnich czterdziestu lat w rozwiniętych demokracjach wygenerował nowy antydemokratyczny populistyczny backlash na poziomie masowej opinii i rozwoju partii politycznych. Śledzimy ekonomiczne korzenie demokratycznego niezadowolenia w nowych i starych demokracjach.

4) Przyczyny populizmu i jego konsekwencje dla demokracji
W ciągu ostatnich kilku lat ponownie zwrócono uwagę na wzrost popularności partii i ruchów populistycznych od Ameryki Łacińskiej i Ameryki Północnej po Europę Zachodnią i Wschodnią. Niejednoznaczny związek populizmu z demokracją jest trudnym i ważnym tematem badań. Wielu populistycznych outsiderów dochodzi do władzy, przemawiając w imieniu „ludu”, ale często czyni to w sposób, który wydaje się podważać podstawowe normy liberalnej demokracji. Współpracujemy z istniejącymi grupami na kampusie, ale skupiamy się na konsekwencjach populistycznych partii i ruchów dla demokracji i de-demokratyzacji. Jak można utrzymać demagogów z dala od władzy? Jakie są najlepsze instytucjonalne i organizacyjne odpowiedzi na grupy i partie, które używają języka demokracji do podważania demokracji?

5) Debaty nad rozwiązaniami instytucjonalnymi
Inny zestaw debat dotyczy tego, czy reformy instytucjonalne mogą zapewnić rozwiązania niektórych problemów trapiących ustabilizowane demokracje. Wiele zachodnich demokracji utrzymuje konstytucje, systemy wyborcze i inne instytucje demokratyczne, których początki sięgają wczesnych lat dwudziestych, dziewiętnastych, a nawet osiemnastych. Wiek tych instytucji jest często powodem do dumy dla wielu obywateli (pomyślmy o przywiązaniu Amerykanów do ich konstytucji, a nawet o dysfunkcyjnych instytucjach, takich jak kolegium elektorskie). Jednak istniejące instytucje mogą być niedostosowane do wyzwań stojących przed współczesnymi demokracjami. Dlatego też gromadzimy konstytucjonalistów oraz studentów zajmujących się wyborami i innymi instytucjami, aby przyjrzeć się innowacjom instytucjonalnym mającym na celu poprawę jakości ustabilizowanych demokracji. Obejmują one reformy wyborcze (np. debaty nad systemami głosowania według kolejności zgłoszeń), instytucje partycypacyjne (budżet partycypacyjny), wykorzystanie referendów i innych form demokracji bezpośredniej, a także reformy instytucjonalne mające na celu wzmocnienie – lub ograniczenie – demokracji wewnątrzpartyjnej. Wiele z tych innowacji pojawiło się w nowych demokracjach w Ameryce Łacińskiej i innych miejscach, a dopiero od niedawna są przedmiotem debaty w ustabilizowanych demokracjach.

Dla pełnej strony: https://projects.iq.harvard.edu/challengestodemocracy/about