Ostatnie badania sugerują, że zbyt wiele uwagi poświęcono wapniowi dla zdrowia kości i zapobiegania złamaniom.

Wapń spełnia wiele funkcji w organizmie, ale główną z nich jest tworzenie struktur, które dają naszym kościom i zębom ich siłę i kształt. Z wiekiem zawartość minerałów (w tym również fosforu) w naszym szkielecie maleje. Nasze kości zaczynają się po trochu rozrzedzać, przez co stają się mniej gęste, bardziej kruche i bardziej podatne na złamania. Kiedy to rozrzedzenie postępuje do pewnego momentu, nazywa się to osteoporozą. Każdego roku w Stanach Zjednoczonych dochodzi do 1,5 miliona złamań kości związanych z osteoporozą, a 250 000 z tych złamań dotyczy biodra.

Negatywne wyniki

Przez lata wysokie spożycie wapnia było przedstawiane jako jedna z najlepszych rzeczy, jakie można zrobić, aby zapobiec osteoporozie i związanym z nią złamaniom. Wyniki badań wspierały ten pogląd, chociaż wiele z tych badań było dość małych i krótkich.

Ale kiedy badacze zaczęli chrupać dane z dużych, prospektywnych badań, które śledziły ludzi przez wiele lat, korzyści nie były tak jednoznaczne. Niejasności doprowadziły do randomizowanych badań nad wapniem w celu sprawdzenia, jaki wpływ może mieć na liczbę złamań.

W 2005 roku fala zaczęła się odwracać, kiedy wyniki dwóch brytyjskich badań wykazały, że wapń nie zapobiega złamaniom – nawet w połączeniu z witaminą D. W następnym roku wyniki dużego amerykańskiego badania, Women’s Health Initiative, wykazały, że kobiety po menopauzie, które przyjmowały kombinację wapnia i witaminy D, nie były mniej narażone na złamanie biodra niż kobiety, które przyjmowały placebo, chociaż gęstość ich kości biodrowych nieznacznie wzrosła. W 2007 r. szwajcarski i amerykański zespół, w tym kilku badaczy z Harvardu, przedstawił wyniki metaanalizy kilkunastu badań dotyczących wapnia. Nie znaleźli oni żadnego związku pomiędzy wysokim spożyciem wapnia, zarówno z żywności jak i tabletek, a niższym ryzykiem złamania biodra. W rzeczywistości, kiedy ograniczyli swoją analizę do czterech randomizowanych badań klinicznych z oddzielnymi wynikami dotyczącymi złamań biodra, odkryli, że dodatkowe ilości wapnia zwiększają to ryzyko.

Wapń: Źródła i zalecenia

The whys and wherefores

Podczas gdy pewien poziom spożycia wapnia jest bez wątpienia ważny dla utrzymania mocnych kości, ilości powyżej tego poziomu mogą nie przynieść wiele dobrego. Jednym z powodów, dla których dodatkowe ilości wapnia nie przyniosły żadnych korzyści w badaniu Women’s Health Initiative może być fakt, że kobiety w tym badaniu otrzymywały już średnio ponad 1000 miligramów (mg) dziennie. I nie były one aż tak niezwykłe. Z powodu produktów mlecznych i pigułek wapnia, wielu Amerykanów jest w pełni zaopatrzonych w wapń.

Inna teoria: wapń w dużych ilościach może zakłócać wchłanianie fosforu, który jest również kluczowy dla utrzymania siły kości. Niedobór fosforu nie jest głównym problemem w dobrze odżywionych populacjach, ale możliwe jest, że dodatkowy wapń popycha niektórych ludzi do tego, zwłaszcza jeśli ich diety nie zawierają dużo białka.

Innym czynnikiem może być to, że dodany wapń nie jest tak korzystne, jeśli nasze spożycie witaminy D jest niska. Ciało potrzebuje witaminy D do wchłaniania wapnia, a w zależności od tego jak ją zdefiniujemy, od 30% do 60% z nas ma mniej niż optymalny poziom witaminy D we krwi.

Co teraz?

Zgodnie z aktualnymi zaleceniami, Amerykanie powyżej 50 roku życia powinni otrzymywać 1200 mg wapnia dziennie. Dr Walter C. Willett, przewodniczący wydziału żywienia w Harvard School of Public Health, uważa, że wielu Amerykanów otrzymuje więcej wapnia niż potrzebują. Jego zdaniem, 600 mg jest prawdopodobnie wystarczające dla większości ludzi, aby utrzymać ryzyko złamań na niskim poziomie, ale ponieważ dodatkowy wapń może chronić przed rakiem jelita grubego, uważa on, że dzienne spożycie od 600 do 1000 mg jest rozsądnym celem. Nadmierne spożycie wapnia może mieć poważne wady, szczególnie jeśli jego źródłem jest nabiał. Dr Willett wskazuje na badania łączące wysokie spożycie produktów mlecznych z rakiem jajnika i prostaty, zauważając, że związek ten wydaje się szczególnie silny w przypadku przerzutowego i śmiertelnego raka prostaty.

Obecne wytyczne mówią, że Amerykanie w przedziale wiekowym 50 plus powinni otrzymywać 400 do 600 jednostek międzynarodowych (IU) witaminy D. Ale rosnąca liczba ekspertów – w tym dr Willett – twierdzi, że to za mało, i że 800 IU, a nawet 1000, nie tylko przyniosłoby korzyści naszym kościom, ale prawdopodobnie zapobiegłoby niektórym nowotworom i innym problemom.

Zrzeczenie się odpowiedzialności:
Jako usługa dla naszych czytelników, Harvard Health Publishing zapewnia dostęp do naszej biblioteki zarchiwizowanych treści. Prosimy o zwrócenie uwagi na datę ostatniego przeglądu lub aktualizacji wszystkich artykułów. Żadna treść na tej stronie, niezależnie od daty, nie powinna być nigdy używana jako substytut bezpośredniej porady medycznej od lekarza lub innego wykwalifikowanego klinicysty.

.