Budynek wysokościowy, zwany też wieżowcem, wielopiętrowy budynek na tyle wysoki, że wymaga zastosowania systemu mechanicznego transportu pionowego, np. wind. Drapacz chmur to bardzo wysoki budynek wysokościowy.
© 2007 Index Open
Pierwsze wysokie budynki zostały zbudowane w Stanach Zjednoczonych w 1880 roku. Powstały one na obszarach miejskich, gdzie wzrost cen ziemi i duże zagęszczenie ludności stworzyły zapotrzebowanie na budynki, które wznosiły się pionowo, a nie rozprzestrzeniały poziomo, zajmując w ten sposób mniej cennego terenu. Wysokie budynki stały się możliwe do zrealizowania dzięki zastosowaniu stalowych ram konstrukcyjnych i szklanych poszyć zewnętrznych. Do połowy XX wieku takie budynki stały się standardowym elementem krajobrazu architektonicznego w większości krajów świata.
Fundamenty budynków wysokościowych muszą czasami przenosić bardzo duże obciążenia grawitacyjne i zazwyczaj składają się z betonowych filarów, pali lub kesonów, które są zagłębione w ziemi. Łoże z litej skały jest najbardziej pożądanym podłożem, ale znaleziono sposoby na równomierne rozłożenie obciążeń nawet na stosunkowo miękkim gruncie. Najważniejszym czynnikiem w projektowaniu budynków wysokościowych jest jednak konieczność wytrzymania przez nie sił poprzecznych działających pod wpływem wiatrów i potencjalnych trzęsień ziemi. Większość wieżowców ma szkielety wykonane ze stali lub stali i betonu. Ich ramy są zbudowane ze słupów (pionowych elementów podpierających) i belek (poziomych elementów podpierających). Aby zapewnić ramie konstrukcyjnej większą sztywność poprzeczną w celu wytrzymania naprężeń wiatrowych, można zastosować stężenia krzyżowe lub ściany ścinane. Jeszcze bardziej stabilne ramy wykorzystują blisko rozmieszczone słupy na obwodzie budynku, lub wykorzystują system rur wiązanych, w którym pewna liczba rur szkieletowych jest połączona razem w celu utworzenia wyjątkowo sztywnych słupów.
Wysokie budynki są zamknięte przez ściany osłonowe; są to nienośne arkusze szkła, muru, kamienia lub metalu, które są przymocowane do ramy budynku poprzez serię pionowych i poziomych elementów zwanych słupami i szprosami.
Głównym środkiem transportu pionowego w wieżowcach jest winda. Jest ona poruszana przez silnik elektryczny, który podnosi lub opuszcza kabinę w pionowym szybie za pomocą lin stalowych. Każda kabina windy jest również połączona z pionowymi szynami prowadzącymi i posiada elastyczny przewód elektryczny, który zapewnia zasilanie dla oświetlenia, obsługi drzwi i transmisji sygnałów.
Z powodu swojej wysokości i dużej liczby mieszkańców, wieżowce wymagają starannego zapewnienia systemów bezpieczeństwa życia. Normy przeciwpożarowe powinny być surowe, a przepisy dotyczące odpowiednich środków ewakuacji w przypadku pożaru, awarii zasilania lub innego wypadku powinny być zapewnione. Chociaż pierwotnie zaprojektowane do celów komercyjnych, wiele wieżowców jest obecnie planowanych do wielorakiego użytku. Połączenie powierzchni biurowych, mieszkalnych, handlowych i hotelowych jest powszechne. Patrz także budowa budynków.
.