Lectures:
1. Inleiding: De gezonde en de zieke plant Plantenziekten en plantpathogene micro-organismen: basisbegrippen. Diagnose, belang en bestrijding van plantenziekten – een historisch overzicht.
2. Plant pathogene micro-organismen: een inleiding Een overzicht van de belangrijkste groepen van plant pathogene virussen, viroïden, bacteriën, fytoplasma’s en schimmels. Algemene kenmerken van deze groepen. Epidemieën veroorzaakt door plantpathogene virussen, viroïden, bacteriën, fytoplasma’s en schimmels.
3. Het infectieproces – basisbegrippen Het infectieproces. Reacties van de geïnfecteerde planten. Gevoeligheid voor en weerstand tegen infectie. Plantmetabolieten verantwoordelijk voor ziektesymptomen. Rol van de fysiologische status van de planten bij de weerstand tegen ziekten.
4. Plantpathogene virussen en viroïden: een inleiding Algemene karakterisering van plantpathogene virussen en viroïden. De belangrijkste groepen van plantpathogene virussen en viroïden.
5. Plantpathogene virussen en viroïden : het infectieproces Overdracht van plantenvirussen : mechanische overdracht, overdracht door zaden, vegetatieve vermeerdering (enten) en insecten-, nematoden- en schimmelvectoren. Symptomen veroorzaakt door plantenvirussen. Fysiologische veranderingen in de geïnfecteerde planten. Replicatie van RNA-virussen vs. DNA-virussen. Moleculaire basis van virale replicatie.
6. Plantpathogene virussen en viroïden: bestrijding van de virale infecties Klassieke agrotechnische bestrijdingsmethoden. Genetische, biologische en geïntegreerde bestrijdingsmethoden. Bestrijdingsmethoden gebaseerd op biotechnologische hulpmiddelen.
7. Plantpathogene bacteriën : een inleiding Algemene karakterisering van plantpathogene bacteriën. Interacties tussen planten en plantpathogene bacteriën op cellulair en moleculair niveau. Door fytopathogene bacteriën veroorzaakte plantenziekten. Methoden voor de bestrijding van bacteriële plantenziekten.
8. Plantpathogene bacteriën: het infectieproces Bacteriën op of in de plantenweefsels – interacties in de rhizosfeer en de fyllosfeer. Penetratie van de plantenweefsels. Rol van bacteriële enzymen, extracellulaire lipopolysacchariden en toxinen tijdens het penetratieproces. De rol van plantenhormonen in het infectieproces. Genetische grondslagen van de plant-bacterie interacties.
9. Plantpathogene schimmels: een inleiding Parasitisme in het schimmelrijk: algemene kenmerken van plantpathogene schimmels. Fysiologische veranderingen in de geïnfecteerde planten. Soorten plantenziekten veroorzaakt door schimmels. Bestrijding van door schimmels veroorzaakte plantenziekten.
10. Groepen van plantpathogene schimmels Algemene karakterisering van plantpathogenen behorende tot de Gymnomycota, Oomycota, Chytridiomyceten en Zygomyceten. Algemene karakterisering van de plantpathogene schimmels behorende tot de Ascomyceten en de Basidiomyceten.
11. Genetische diversiteit van plantpathogene schimmels Algemene kenmerken van het schimmelgenoom. Diversiteit van plantpathogene schimmels: veranderingen in de virulentie en fungicide-resistentie; ontstaan van nieuwe pathotypes en rassen; ontstaan van nieuwe plantpathogenen; veranderingen in de ongeslachtelijke/seksuele voortplanting. Genetische grondslagen van deze verschijnselen: sexuele en asexuele recombinaties, interspecifieke hybridisaties, mutaties, mycovirussen en transposons.
12. Ziekteresistentie bij planten: mechanismen van resistentie Aangeboren en verworven resistentie van planten. Moleculaire basis van resistentie bij planten. Resistentiegenen in planten.
13. Gewasbescherming: klassieke en moderne bestrijdingsmethoden Een overzicht van de klassieke agrotechnische, chemische, biologische en geïntegreerde gewasbescherming. Veredeling van planten resistent tegen plantenziekten met klassieke en moleculaire middelen. Transgene planten resistent tegen plantenziekten.Biologische bestrijding van plantpathogenen.
14. Identificatie van plantpathogenen met behulp van klassieke en moderne methoden. Diagnose van plantpathogene virussen, bacteriën en schimmels met behulp van klassieke methoden en moleculaire methoden op basis van eiwit- en nucleïnezuurprofielen.
15. Plantenziekten met complexe etiologie. Ziekten van wilde planten. Ecologie van plantenziekten Fysiologische factoren die plantenziekten veroorzaken. Symptomen van ziekten veroorzaakt door fysiologische factoren. Plantenziekten met een complexe etiologie. Plantenziekten in natuurlijke ecosystemen – ecologische overwegingen.